Μεταβαίνοντας από τη μικροϊστορία στη μακροϊστορία
Γράφει η Άννα Λαμπαρδάκη //
«Δίφορη μνήμη», Γιώργος Χ. Θεοχάρης, εκδ. Πόλις 2021
Στο νέο βιβλίο του Γ.Χ. Θεοχάρη Δίφορη μνήμη, που εκδόθηκε τον Απρίλιο του 2021 από τις εκδ. Πόλις, επιχειρείται από τον συγγραφέα μια αναδρομή και καταγραφή του προσωπικού, οικογενειακού και ευρύτερου παρελθόντος του γενέθλιου τόπου του, της Δεσφίνας Φωκίδας, σε ένα οδοιπορικό με λογοτεχνικό και παράλληλα ιστορικό και ανθρωπολογικό περιεχόμενο κι ενδιαφέρον. Μέσω μιας μνήμης άλλοτε βιωμένης κι άλλοτε διαμεσολαβημένης, σαν δέντρο που φέρνει καρπούς χειμώνα και καλοκαίρι, συνυφαίνονται στην ενότητά τους όσα αντινομικά ορίζουν τη ζωή των ανθρώπων και των τόπων: ο χρόνος με τη ζωή και τον θάνατο, το παρελθόν με το παρόν, το προσωπικό με το συλλογικό, η καθημερινότητα με την ιστορία.
Πιο συγκεκριμένα ο Γ. Χ. Θεοχάρης καταθέτει προς ανάγνωσιν, “από μνήμης” και “προς μνήμην”, πεζά ως επί το πλείστον κείμενα με ποικίλες εκδοχές μορφής, γλώσσας και ύφους: την προσωπική του “αυτοσύσταση” για την εν σπέρματι διαμόρφωση της ποιητικής και πολιτικής ταυτότητας στο γενέθλιο χρόνο και τόπο, τις προφορικές μονολογικές αφηγήσεις των δύο γονέων με στοιχεία τοπικού γλωσσικού ιδιώματος, σύντομες πρωτοπρόσωπες ή τριτοπρόσωπες αφηγήσεις που υποκαθιστούν φωτογραφικά πορτρέτα ή στιγμιότυπα (χαρακτηριστικοί είναι οι τίτλοι από ονόματα φωτογραφικών μηχανών στην ενότητα “αρνητικά προς εμφάνιση”), την αφήγηση “Υπέρ πατρίδος, Δεσφίνας προκείμενον” με μορφή δημοσιογραφικού ρεπορτάζ προγενέστερων εποχών σε καθαρεύουσα, μικροδιηγήματα στην ενότητα “Πατρίδος καταβοή και συγκατάβασις” όπου με λόγο σύντομο, ελλειπτικό, σχεδόν γυμνό αποδίδονται ως εφιαλτικές εμμονές της μνήμης τραγικές ανθρώπινες ιστορίες, ποιήματα από προηγούμενες ποιητικές συλλογές του, διηγήματα με εξιστορήσεις γεγονότων και καταγραφή χώρων σε όλες τις κλίμακες (πλατεία και δρόμοι, κτήματα και δέντρα, ναοί και οστεοφυλάκιο). Τα παραπάνω κείμενα δομημένα σε επιμέρους ενότητες εισάγονται και διανθίζονται με αρχειοθετημένα αποσπάσματα έντυπου λόγου σχετικά με την ιστορία του τόπου (αρχής γενομένης με περιηγητικό κείμενο του 1806 και ενός άλλου απ τα “Απομνημονεύματα” του Μακρυγιάννη και εν συνεχεία με αποσπάσματα εφημερίδων που διατρέχουν τον 19ο και 20ό αιώνα), και με φωτογραφικό υλικό κυρίως από το προσωπικό αρχείο του γράφοντος.
Γιώργος Χ. Θεοχάρης
Μέσα από αυτές τις ρεαλιστικές στην πλειοψηφία τους και σκληρές στην αλήθεια τους αφηγήσεις, ο συγγραφέας δίχως νοσταλγικές εξιδανικεύσεις και υπερβαίνοντας το επίπεδο της ηθογραφίας, καταγράφει τις σκληρές κι ενίοτε απάνθρωπες συνθήκες της καθημερινής ζωής του γενέθλιου τόπου του, τη δεινή θέση της γυναίκας, τον αγώνα επιβίωσης μέσα στα αδιέξοδα της φτώχειας, των πολέμων -εθνικών και εμφυλίων- και των πολιτικών ταραχών και διώξεων, ως ψηφίδες ανάδειξης της ατομικής, γεωγραφικής και ιστορικής ιδιαιτερότητας και ταυτότητας. Μεταβαίνοντας από τη μικροϊστορία στη μακροϊστορία, αναδεικνύει την τραγικότητα της ανθρώπινης ζωής στη δίνη της προαιώνιας πάλης ανάμεσα στη βία των ενστίκτων και της εξουσίας από τη μια πλευρά και στην ανάγκη υπέρβασης μέσω της πίστης, της τέχνης και του αγώνα για μια καλύτερη ζωή από την άλλη. Έτσι στη “Δίφορη μνήμη” του Γ. Χ. Θεοχάρη, μέσω του λόγου, το βάρος της μνήμης γίνεται δέντρο δίφορο που φέρει το βάρος της απελπισίας και του αγώνα, του πόνου και της αγάπης, της ζωής και του θανάτου, φέρει το βάρος του χρόνου και της ιστορίας, ως μίτος ταυτότητας προσωπικής και συλλογικής.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ο θάνατος ποτέ δεν βάζει τέλος
23/04/2024, 9:51 μμ -
Παρακείμενα: «Ωδή στην ηρωική παράδοση και ταυτόχρονα καταδίκη»
23/04/2024, 9:50 μμ -
Ο ‘δράκος’ κοιτούσε τη λίμνη
23/04/2024, 9:48 μμ -
Η αλχημιστική φαντασία της Μπουραζοπούλου
23/04/2024, 9:47 μμ -
Ο Δημήτρης Νόλλας συνεχίζει
23/04/2024, 9:45 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Αφήγημα: Βασισμένο σε αληθινά γεγονότα
Του Κωνσταντίνου Παπαγεωργίου // * Βασισμένο σε αληθινά γεγονότα Στις παραμονές του έτους 2024, στον ένατο όροφο ενός γκρίζου κτηρίου, που οι σκάλες του οδηγούσαν πάντα στον έκτο, βρισκόταν το γραφείο του Προέδρου της Ομοσπονδίας
Περισσότερα -
«Η εξουσία ήταν για να την πληρώνεις…»
Γράφει η Κατερίνα Καριζώνη // Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης «Οι σημειώσεις του φαροφύλακα», νουβέλα, Εκδόσεις Στοχαστής, 2019 Ο φάρος αποτελούσε πάντα σύμβολο του μακρινού ταξιδιού, του φωτός, αλλά και της ελπίδας για τους ναυτικούς. Θέμα ποιητικό και παραμυθητικό έχει γίνει
Περισσότερα -
Ποίημα: “Χριστουγεννιάτικο τραγούδι”
Της Ελένης Χατζάκη // * Χριστουγεννιάτικο τραγούδι Είναι Χριστούγεννα Τα σπίτια στολισμένα Το δέντρο σε πρώτο πλάνο Φωτάκια αναβοσβήνουν παντού Στα σπίτι, στα μαγαζιά, στις πλατείες Όλοι έχουν κάνει γενική καθαριότητα Έχουν γεμίσει τα
Περισσότερα -
Τζέιμς Ελλρόυ: Αποδεικνύοντας ότι δεν υπάρχει δεδικασμένη ζωή
Γράφει η Ελένη Γκίκα // Θεωρείται ο βασιλιάς του αστυνομικού μυθιστορήματος. Στη συγγραφική διαδρομή του «Η μαύρη ντάλια», «Ο νυχτερινός ταξιδιώτης», «Οι δρόμοι του δολοφόνου», «Ο λόφος των αυτοκτονιών», «Εκλήματα κατά συρροήν» με τον δικό του προκλητικό και
Περισσότερα -
✔ Παύλος Ανδριάς: «Δόξα Τω Θεώ… έχω αυτά που χρειάζομαι. Δεν μου αρέσει να εκβιάζω το αύριο»
Συνέντευξη στην Αργυρώ Μουντάκη // Ήρεμος, ρομαντικός, πολυάσχολος, έτοιμος για τη καινούριο, δίχως να εκβιάζει καταστάσεις και με προτίμηση στην παρέα της οικογένειάς του και των φίλων του ο Παύλος Ανδριάς μας μιλάει μέσα από την καρδιά του
Περισσότερα -
Πέρα στην Αφρική…
Γράφει ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης // Μιχάλης Τζανάκης, «Χώμα κόκκινο», εκδόσεις Ραδάμανθυς, Χανιά 2021 Μια βιωματική εμπειρία, η οποία γίνεται εμπειρία ζωής, μπορεί είτε να μείνει στη μνήμη είτε να γίνει αντικείμενο αφήγησης, προφορικής ή γραπτής. Ο γνωστός
Περισσότερα -
Τρία ποιήματα
Γράφει ο Γιώργος Ανωγειάτης // Η ΑΓΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ. Δώσε μου, ξαδέρφη, κάτι τις, να πάρω δυο μωρουδιακά. Εκείνο το νιογέννητο που γέννησε η θάλασσα, κρυώνει. Κι έχει δυο μάτια ακριβά, φτυστός ο Λάμπης
Περισσότερα
