Fractal

Σε αναμέτρηση με τον παντοδύναμο χρόνο και την ανελέητη πραγματικότητα

Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη //

 

 

Andrea Camilleri, «Δίχτυ ασφαλείας. Μια υπόθεση για τον επιθεωρητή Μονταλμπάνο». Μετάφραση: Φωτεινή Ζερβού. Εκδόσεις Πατάκη. Αθήνα, Οκτώβριος 2019

 

«… Πως ήταν δυνατόν την εποχή της παγκόσμιας επικοινωνίας, την εποχή που όλα τα πολιτιστικά, γλωσσικά, γεωγραφικά και οικονομικά σύνορα είχαν σβηστεί από τη Γη, αυτός ο ενιαίος τεράστιος χώρος να έχει προκαλέσει τόσο μεγάλη μοναξιά, ενώ συγχρόνως υπήρχε μεγάλη επικοινωνία, ναι, αλλά πάντα σε μεγάλη απομόνωση…», αναρωτιέται σε δεδομένη στιγμή ο επιθεωρητής Μονταλμπάνο, παρατηρώντας την καινούργια γενιά στην αέναη ενασχόλησή της με την νέα τεχνολογία, τουτέστιν το αχανές διαδίκτυο, τους υπολογιστές, τα κινητά τηλέφωνα και τα πασίγνωστα τάμπλετ. «Το δίχτυ ασφαλείας» του  Σικελού Αντρέα Καμιλλέρι είναι το εικοστό πέμπτο βιβλίο της σειράς μυστηρίου με πρωταγωνιστή τον γνωστό μας επιθεωρητή Μονταλμπάνο, όπου μεταξύ των πολλών άλλων που λαμβάνουν χώρα, ένα γυμνάσιο απειλείται από μια ομάδα δύο ένοπλων ανδρών, οπότε ο αστυνομικός επιθεωρητής   εξετάζοντας τους ίδιους τους μαθητές προσπαθώντας να κατανοήσει τη νοοτροπία τους,  τελικά φαίνεται να εξερευνά και τον πολύπλοκο, δημοφιλή και ελκυστικό κόσμο των πασίγνωστων κοινωνικών μέσων δικτύωσης.

Ήταν στην κυριολεξία σοβαρό πλήγμα, αναμενόμενο φυσικά, για ολόκληρο τον λογοτεχνικό κόσμο όταν πριν έναν χρόνο έχασε τον, διεθνούς φήμης, Σικελό συγγραφέα αστυνομικών μυθιστορημάτων, Αντρέα Καμιλλέρι (Andrea Camilleri, 6 Σεπτεμβρίου 1925-17 Ιουλίου 2019). Όλες οι ιστορίες με τον επιθεωρητή που δημιούργησε, τον Μονταλμπάνο, αγαπήθηκαν και διαβάστηκαν πολύ, τόσο στη χώρα του όσο και πληθώρα άλλων, και περιλαμβάνουν εικοσιπέντε μυθιστορήματα καθώς και μια ιταλική τηλεοπτική σειρά. Το «Δίχτυ ασφαλείας», εν προκειμένω, σηματοδοτεί την εικοστή πέμπτη εμφάνιση του προαναφερθέντος επιθεωρητή και διαβάζεται με ανάμεικτα συναισθήματα, προφανώς λόγω της σχετικά πρόσφατης απώλειας του συγγραφέα, αν και κάποιες φήμες ισχυρίζονται ότι υπάρχουν και ορισμένα ακόμα αδημοσίευτα κείμενα του Καμιλλέρι τα οποία οσονούπω θα δουν το φως της δημοσιότητας προς τέρψη της πληθώρας των αναγνωστών. Το ευκολοδιάβαστο στυλ γραφής του Καμιλλέρι,  είναι ένας από τους πολλούς λόγους που αυτή η μεγάλη εκδοτική σειρά είναι τόσο καταπληκτική. Από το μεσογειακό φαγητό στο οποίο βαρύνουσα θέση κατέχουν τα τηγανισμένα μπαρμπούνια, οι ποικιλίες του σπαγγέτι, και οι διάφορες γαστρονομικές ποικιλίες των ιταλικών γευμάτων, που περιγράφονται πάντα με μεγάλη λεπτομέρεια από τον Αντρέα Καμιλλέρι, προφανώς λόγω της απεριόριστης όρεξης του Μονταλμπάνο, έως τις καιρικές συνθήκες και τη μικρή κοινότητα μέσα στην οποία διαδραματίζονται όλες οι ιστορίες, οι σελίδες των βιβλίων του  είναι πάντα μια αναγνωστική απόλαυση για τους πολυπληθείς φίλους του.

 

Andrea Camilleri

 

Το «Δίχτυ ασφαλείας» απορροφά τον αναγνώστη ουσιαστικά απ’ τις πρώτες σελίδες του, με τους υπέροχους συνήθεις χαρακτήρες και τις λεπτομερείς, αλλά όχι βαρετές, περιγραφές της απλής επαρχιακής καθημερινής τους ζωής. Επειδή γράφτηκε στους τελευταίους μήνες της ζωής του, το εν λόγω μυθιστόρημα μας προσφέρει αρκετές αλληλεπικαλυπτόμενες υποθέσεις, η κάθε μια των οποίων θα  μπορούσε να αποτελέσει ξεχωριστό μυθιστόρημα, αλλά όλες μαζί εδώ, δημιουργούν και ξεδιπλώνουν στα μάτια μας ένα ζωντανό μωσαϊκό της ζωής στην φανταστική Βιγκάτα της Σικελίας, όπου λαμβάνουν χώρα τα γεγονότα και η οποία  αντιπροσωπεύει και σκιαγραφεί τόσο το παρελθόν και το παρόν, όσο και το μέλλον όλων των πρωταγωνιστών. Καθ’ όλη τη διάρκεια του μυθιστορήματος, ο αστυνομικός επιθεωρητής Μονταλμπάνο και η γνωστή ομάδα με την οποία συνεργάζεται στενά σε όλα τα προβλήματα που αναφύονται στις ιστορίες του Καμιλλέρι, αναγκάζονται εν προκειμένω να ασχοληθούν με μια ομάδα παραγωγών, ηθοποιών, τεχνικών και σκηνοθετών από την μακρυνή Σουηδία, η οποία γυρίζει κάποιες τηλεοπτικές σκηνές στην Βιγκάτα, αλλά οι οποίες όμως τοποθετούνται χρονικά  στη μακρυνή  δεκαετία του 1950. Φυσικά για να είναι περισσότερο αντιπροσωπευτικά τα  τηλεοπτικά γυρίσματα και το αφιέρωμα, οι Σουηδοί  που είναι υπεύθυνοι για την παραγωγή, ζητούν από τους ντόπιους κατοίκους να αναζητήσουν παλιές οικογενειακές φωτογραφίες ή ότι άλλο σχετικό αρχειακό υλικό μπορέσουν να βρουν, και να τους τα παραχωρήσουν για λίγο για τον συγκεκριμένο φυσικά σκοπό. Ο Μονταλμπάνο, δεν χάνει ευκαιρία να συνδεθεί φιλικά με ένα στέλεχος της εταιρείας, την Ίνγκριντ, μέσω της οποίας έρχεται σε επαφή με την σουηδική ομάδα, μαθαίνοντας περισσότερα για τους σκοπούς του ερχομού τους εκεί, ανάμεσα από γεύματα, συζητήσεις και μικρές εξορμήσεις στα όμορφα αξιοθέατα της γνωστής στους αναγνώστες, από άλλα βιβλία, μεσογειακής περιοχής. Η δεύτερη συναρπαστικότερη ιστορία που βρίσκεται μέσα στο μυθιστόρημα, ξεκινά όταν ο επιθεωρητής Μονταλμπάνο γίνεται αποδέκτης έξι μικρών φιλμ που γυρίστηκαν σε διάστημα έξι χρόνων, μία φορά το χρόνο, την ίδια πάντα μέρα, που έδειχναν την ίδια απαράλαχτη εικόνα, τουτέστιν ένα κομμάτι εγκαταλειμμένου τοίχου χωρίς να υπάρχει κάποιο ιδιαίτερο εμφανές ενδιαφέρον σ’ αυτή την απεικόνιση. Ο ιδιοκτήτης τους, εξηγεί ότι οι λήψεις έγιναν από τον πατέρα του από το 1958, μέχρι τη χρονιά που πέθανε, το 1963. Καθώς ο Μονταλμπάνο ερευνά αυτό το συναρπαστικό παζλ, αποκαλύπτει την οικογενειακή ιστορία του Σαμπατέλλο και την τραγωδία που τους έπληξε πριν από μεγάλο χρονικό διάστημα. Η ανακάλυψη ότι ο Φραντσέσκο Σαμπατέλλο είχε έναν δίδυμο αδερφό, τον Εμανουέλε, ο οποίος προφανώς αυτοκτόνησε το 1957, κάνει την υπόθεση ακόμη πιο περίεργη και αρκετά σκοτεινή στα μάτια του πάντα υποψιασμένου αστυνομικού.

Η τρίτη και τελευταία ιστορία περιλαμβάνει έναν πυροβολισμό και μια επίθεση που πραγματοποιείται σε σχολείο της Βιγκάτα, ενώ ο Μονταλμπάνο  βρισκόταν μακρυά από τον χώρο εργασίας του, προσπαθώντας να απολαύσει την πρώτη από τις τέσσερις μέρες των διακοπών του στον ιταλικό Βορρά. Φυσικά τα γεγονότα αναγκάζουν τον επιθεωρητή να επιστρέψει ταχύτατα στο τόπο των ασύνδετων εκ πρώτης όψεως γεγονότων. Στο θέμα του σχολείου, ειδικότερα, δύο μασκοφόροι ένοπλοι μπήκαν στο σχολείο και έριξαν στον αέρα προειδοποιητικές βολές προτού παραδώσουν το προβλεπόμενο μήνυμά τους σε μαθητές και καθηγητές. Κατά τα φαινόμενα, ανήκαν σε μια ομάδα, γνωστή ως «Anonymous», και η πιθανή πρόθεση της βίαιης επίσκεψής τους ήταν να αντιμετωπίσουν περιπτώσεις εκφοβισμού συγκεκριμένων μαθητών, του γνωστού μπούλινγκ, της ενδοσχολικής δηλαδή βίας στα σχολεία. Πρόκειται για μια πολύ ενδιαφέρουσα περίπτωση, δεδομένου ότι ο υπερήλικας συγγραφέας εμφιλοχωρεί σε μια μοντέρνα και άγνωστη για την ηλικία του περιπέτεια, με τον Μονταλμπάνο και τους συνεργάτες του να προσπαθούν, έστω κάπως αχαρακτήριστα και ανορθόδοξα, να έρθουν σε κάποιο σημείο αρχής της επίλυσης του περίεργου προβλήματος.

Σχετικά πρόσφατα, χάσαμε έναν λογοτεχνικό κυριολεκτικά μεγάλο άντρα με το θάνατο του Αντρέα Καμιλλέρι,  αλλά τουλάχιστον εκείνος συνεχίζει να «ζει» ανάμεσα στα έργα του, συμπεριλαμβανομένου κι αυτού του  μυθιστορήματος, ενός από τα τελευταία του. Για την ιστορία, να θυμίσουμε ότι όλα άρχισαν με το μυθιστόρημα «Το σχήμα του νερού» (La forma dell’acqua), το πρώτο βιβλίο με πρωταγωνιστή τον γνωστό πλέον επιθεωρητή Μονταλμπάνο, το 1994, όταν ο Καμιλλέρι βρισκόταν στην προχωρημένη ήδη ηλικία των εξήντα εννέα ετών. Το «Δίχτυ ασφαλείας», γράφτηκε, ή μάλλον υπαγορεύτηκε στην γραμματέα του, που άκουγε στο όνομα Βαλεντίνα, λόγω των γνωστών προβλημάτων υγείας και κυρίως της μειωμένης όρασης του Καμιλλέρι, την οποία ο συγγραφέας και ευχαριστεί θερμά και με εμφανή ευγνωμοσύνη στο τέλος των σελίδων του μεγαλύτερου σε έκταση, συγκριτικά πάντα με τα περισσότερα άλλα,  βιβλίου του.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top