Για την αγωνία και τον φόβο του τέλους
Γράφει η Τζίνα Ψάρρη //
Georges Bernanos «Διάλογοι Καρμηλιτισσών», Μετάφραση: Αχιλλέας Κυριακίδης, Εκδόσεις Πόλις
Εμπνευσμένοι από μια νουβέλα της Gerdrud von le Fort, οι αιδεσιμότατοι Bruckberger και Agostini, στέλνουν στον Μπερνανός το σενάριο μιας ταινίας η οποία είναι στην ουσία ένας φόρος τιμής στις δεκαέξι Καρμηλίτισσες που εκτελέστηκαν το 1794. Το έργο – το οποίο ο Μπερνανός βρήκε σκοτεινό, σπαρακτικό και πολύ όμορφο – βασιζόταν στα χειρόγραφα της αδερφής Μαρίας της Ενσαρκώσεως, της μόνης που διέφυγε. Ο ενθουσιασμένος Μπερνανός ξεκινά παθιασμένα την συγγραφή των διαλόγων για μια ταινία που δεν θα γυριστεί ποτέ. Το τελευταίο αυτό του έργο ωστόσο – γραμμένο σε δέκα επτά σχολικά τετράδια – θα γνωρίσει τεράστια επιτυχία ως βιβλίο, όπερα και θεατρικό έργο, αρκετά χρόνια μετά τον θάνατο του συγγραφέα.
Στις αρχές της γαλλικής επανάστασης, η Μπλανς, κόρη του μαρκήσιου ντε λα Φορ, εγκαταλείπει την αριστοκρατική ζωή της και εγκαθίσταται στην Μονή των Καρμηλιτισσών, έχοντας την σφοδρή επιθυμία να γίνει και η ίδια μέλος του Τάγματος. Ο πατέρας και ο αδερφός της είναι πεπεισμένοι πως αυτή της η απόφαση είναι απότοκη του φόβου που βλέπουν καθημερινά να την κυριεύει, κυρίως εξαιτίας του εξαγριωμένου όχλου.
«Δεν περιφρονώ τον κόσμο, κι ούτε τον φοβάμαι, για να πω την αλήθεια. Αλλά για μένα δεν είναι παρά ένα περιβάλλον στο οποίο δεν μπορώ να ζήσω. Ναι πατέρα μου, η κράση μου δεν μπορεί να υποφέρει την βουή του, την αναταραχή του· και την καλύτερη συντροφιά να έχω, τη βρίσκω αποκρουστική, η κίνηση στους δρόμους μού φέρνει ζάλη, κι όταν ξυπνάω μέσα στη νύχτα, ακούω, παρά τη θέλησή μου, μέσα απ’ τις κουρτίνες και τα παραπετάσματα του κρεβατιού μου, τον αχό αυτής της μεγάλης κι ακούραστης πόλης, που καταλαγιάζει μόνο την αυγή… Για χάρη Του θυσιάζω τα πάντα, εγκαταλείπω τα πάντα, ώστε να μπορέσει να μου δώσει πίσω την τιμή μου…»
Η Μπλανς βρίσκει στην Μονή την γαλήνη που αποζητά και ετοιμάζεται να λάβει το σχήμα με το όνομα Μπλανς της Αγωνίας του Χριστού. Η επίσκεψη του αδερφού της και η προσπάθειά του να την μεταπείσει δεν φέρνουν αποτέλεσμα, η Μπλανς νιώθει επιτέλους ασφαλής στο έλεός Του και είναι πεπεισμένη πως ο Θεός τής χάρισε την αρετή της δύναμης που της έλειπε αλλά και την αξιοπρέπεια της αληθινής ταπεινότητας.
Η επανάσταση ξεσπά και με ένα από τα πρώτα της Διατάγματα αναστέλλει τον μοναστικό όρκο, αυτόν που η Μπλανς προσδοκούσε με καρτερία. Οι Καρμηλίτισσες μοναχές αρνούνται να αναγνωρίσουν το επαναστατικό καθεστώς και συλλαμβάνονται. Η Μπλανς και η αδερφή Μαρία της Ενσαρκώσεως καταφέρνουν να δραπετεύσουν και να κρυφτούν. Οι σκέψεις ωστόσο της Μπλανς παραμένουν προσηλωμένες στις φυλακισμένες μοναχές και προσπαθεί διαρκώς να τις σώσει. Τις ίδιες ή την ψυχή της. Θα βρει έναν συνταρακτικό τρόπο για να το κάνει, ακριβώς την στιγμή που οι μοναχές οδηγούνται στην λαιμητόμο.
Georges Bernanos
Πολυάριθμες αναρωτήσεις γεννιούνται σελίδα τη σελίδα, σκέψεις που συχνά παίρνουν τη μορφή φιλοσοφικής ρήσης, φράσεις βαθιά ψυχογραφικές οι οποίες ζωγραφίζουν στρωτά δομημένους ήρωες να παλεύουν με προσωπικούς – και όχι μόνο – δαίμονες. Μέσα από τα χείλη των μοναχών, ηχούν κάποιες φορές και οι περί του Θεού απόψεις του συγγραφέα, οι οποίες διαφέρουν ριζικά από αυτές των φιλοσόφων του Διαφωτισμού τους οποίους θεωρούσε συντηρητικούς μεσοαστούς.
«Ε, λοιπόν, είναι φορές που μου φαίνεται λιγότερο λυπηρό το να μην πιστεύει κανείς καθόλου στον Θεό, από το να πιστεύει σ’ έναν Θεό μηχανικό, γεωμέτρη και γιατρό. Οι αστρονόμοι μπορούν να λένε ό,τι θέλουν. Εγώ δεν πιστεύω πως η Δημιουργία είναι μηχανική κατασκευή… ο κόσμος δεν είναι μηχανικό κατασκεύασμα, ούτε ο Θεός μηχανικός ή δάσκαλος με βίτσα ή δικαστής με ζυγαριά. Αν ήταν, τότε θα πρέπει να πιστέψουμε ότι την Ημέρα της Κρίσεως ο Κύριος θα συμβουλευτεί όλους αυτούς τους ανθρώπους που τους λέμε σοβαρούς, μετρημένους, γνωστικούς. Αν είναι ποτέ δυνατόν!»
Ένα κείμενο απλό αλλά πολύ ισχυρό που κυρίως πραγματεύεται την αγωνία και τον φόβο του τέλους, ένα ψυχογράφημα – ψυχορράγημα, βαθύ και εσωτερικό, για την ειλικρινή φιλία, την πίστη και την δοτικότητα. Ένα βιβλίο μικρό, που διαβάζεται με ενδιαφέρον. Προσεγμένη έκδοση, απαραίτητες οι πολυάριθμες σημειώσεις του μεταφραστή, εξαιρετικό το επίμετρο του Σταύρου Ζουμπουλάκη.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ένα νέο λογοτεχνικό «τοπίο»;
16/04/2024, 9:09 μμ -
Παρακείμενα: «Το παρήγορο συναίσθημα της εσωτερικής έκλαμψης»
16/04/2024, 9:08 μμ -
Η δύναμη του πεπρωμένου
16/04/2024, 9:06 μμ -
Παραμύθια από ζάχαρη, μέλι και ποίηση
16/04/2024, 9:05 μμ -
Ψυχολογικά περάσματα προς τη βιολογική ολοκλήρωση
16/04/2024, 9:00 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Στάση Ζωής
Γράφει ο Κώστας Τραχανάς // Δημήτρης Στρατούλης «Όταν γεννιέσαι τρεις φορές-Δωρεά οργάνων -Δώρο ζωής», Εκδόσεις Τόπος, 2019, σελ. 239 (4η Έκδοση) «Κι αν ο λάκκος σου πολύ βαθύς,/ χρέος με τα χέρια σου να σηκωθείς» Κ.Βάρναλης Στο βιβλίο
Περισσότερα -
6 Αυγούστου – Άντι Γουόρχολ
Επιμέλεια: Δήμητρα Ντζαδήμα // O Άντι Γουόρχολ γεννημένος σαν σήμερα το 1928 ήταν Αμερικανός πολυσχιδής καλλιτέχνης, ζωγράφος, γλύπτης, κινηματογραφιστής, συγγραφέας και συλλέκτης, πρωτοπόρος του κινήματος της Ποπ Αρτ. (Σχετ. αρθρα_ – Ανέκδοτες φωτογραφίες του 1981http://goo.gl/8cJuVm – Διάσημοι ποζάρουν στην κάμερα τουhttp://goo.gl/lNDUFu)
Περισσότερα -
✔ Κατερίνα Καριζώνη: «Δεν γίναμε πιο σοφοί με όσα περάσαμε»
Συνέντευξη στην Ελένη Γκίκα // «Δεν έχω καλή σχέση με το παρόν, με την σύγχρονη πραγματικότητα. Με στενοχωρεί, με πνίγει, δεν μου φτάνει και προτιμώ να διαφεύγω στο χρόνο. Στο παρελθόν νιώθω μεγαλύτερη ασφάλεια. Βρίσκω τα πράγματα πιο
Περισσότερα -
Ποίηση
Του Λεωνίδα Καζάση // «Των θηλέων τις θηλές ελάτρεψα! Μα, πατριάρχες μου στέρησαν τα δώρα! Μαρία, Χριστίνα, Νατάσα, Λη, Μυρτώ, Βασιλική, Γαλάτεια, Θεοδώρα» Μαρία Νουφάρων κυανών ομμάτων σου απηχήσεις, αφών τερπνών κορμιού
Περισσότερα -
☆ Αριστοφάνης – Ηρώνδας «Contra Tempo» από το ΚΘΒΕ, σε δημιουργική σύνθεση κειμένων: Άκη Δήμου
Γράφει ο Παύλος Λεμοντζής // Ο Αριστοφάνης ξεκινά την ποιητική του σταδιοδρομία στην πιο δύσκολη περίοδο της αρχαίας ελληνικής Ιστορίας. Εν μέσω Πελοποννησιακού Πολέμου. Εκτός από τον επίκαιρο και διδακτικό χαρακτήρα των έργων του, στις προθέσεις του, πιθανώς, θα ήταν να βοηθήσει
Περισσότερα -
Η τέχνη της ζωής
Γράφει η Ασημίνα Ξηρογιάννη // Χόρχε Μπουκάι «Ιστορίες να σκεφτείς», Μετάφραση: Μαρία Μπεζαντάκου, εκδ. Opera, 2008 Συχνά ο γιατρός και ψυχοθεραπευτής στης σχολής Γκεστάλτ Χόρχε Μπουκάι μου φέρνει στο μυαλό τον ψυχολόγο Λεό Μπουσκάλια με τα βιβλία του
Περισσότερα -
Διήγημα: “Αερικό αγάπης”
Της Αναστασίας Γεωργακοπούλου- Μπρούσα // * Αερικό αγάπης Υπάρχουν κάτι γυναίκες… αερικά αγάπης! Που σε αγγίζουν απαλά και τρυφερά σε κάθε σκέψη, και γεμίζουν με δύναμη τον δρόμο της ζωής σου. Ένα τέτοιο πλάσμα
Περισσότερα
