Με την λιτότητα της σοφίας
Από τον Κωνσταντίνο Μπούρα // *
Χριστίνα Καράμπελα, “Αυτί [2009-2019]. Σημειωματάριο της απάθειας”, Εκδόσεις Ιωλκός, Αθήνα 2019, σ. 110
Μέσα από την εμπαθητική (από το empathy) ματιά της κοινωνιολόγου, εθελόντριας και προσφερούσης ψυχωφελές έργον Χριστίνας Καράμπελα, παρατηρούμε την πορεία του αθηναϊκού ψυχισμού τα χρόνια της Κρίσης (οικονομικής και ψυχολογικής), όταν κάποιοι έβγαλαν τον χειρότερο εαυτό τους και κάποιοι άλλοι τον βέλτιστο. Τα πράγματα όμως δεν είναι άσπρο-μαύρο σε αυτό το καλογραμμένο βιβλίο, όπου το χιούμορ με τον σαρκασμό πάνε χέρι-χέρι κι η λυτρωτική ειρωνεία μας σώζει από τα δάκρυα και την υφέρπουσα κατάθλιψη (φυσιολογική κι αναμενόμενη ούτως ή άλλως). Οι άνθρωποι που έχουν μάθει να ακούνε και μπαίνουν εύκολα στο πετσί του άλλου γίνονται εύκολα καλοί συγγραφείς, αφού κατέξουν και την μουσικότητα της γλώσσας αλλά και τον λογοτεχνικό της πλούτο. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, η Χριστίνα Καράμπελα χωρίς ειδικές συστηματικές σπουδές φιλολογίας πιάνει το στόχο της και μεταδίδει με ντοστογιεφσκική ακρίβεια και κινηματογραφική ταχύτητα τη δράση γύρω της αλλά και μέσα στον αλλόφυλο πρωταγωνιστή ήρωά της, του οποίου τις σκέψεις ακούμε εκκωφαντικά στο δικό μας εσωτερικό αυτί, αφού κραυγάζει για να τον προσέξουμε, να τον αγαπήσουμε, να τον ερωτευτούμε, να τολμήσουμε να ξεπεράσουμε το θεμιτό όριο των λέξεων και να φτάσουν στον ανοίκειο χώρο της σάρκας, στον απαγορευμένον από τα πλαίσια που θέτουμε εμείς, ποτέ οι άλλοι, προκειμένου να βολευτούμε στις ανασφάλειες, στις ανεπάρκειες, στις ακαταλληλότητές μας.
Ενδιαφέρον βιβλίο. Σε βάζει να σκεφτείς σε πολλά επίπεδα, καλύπτει πάμπολλες πτυχές της καθημερινότητας με έναν πρισματικό, «δημοκρατικό» τρόπο. Ο πρωτοπρόσωπος αφηγητής που δεν είναι διόλου «παντογνώστης» αυτοσαρκάζεται και δηλώνει τις αδυναμίες του. Προσεκτικά διαλεγμένα επίθετα (σπάνια), χρήσεις ρηματικών τύπων που δεν χρησιμοποιούμε συνήθως (π.χ. περιρρέουν), ή ακόμη και ουσιαστικών που δεν έχουν ακόμα δοκιμαστεί ακόμα από την γλωσσοπλαστική ευφυΐα μας (π.χ. εμπαθητικός) συνεισφέρουν στην επαπειλούμενη λογοτεχνικότητα ένα σημαντικό προτέρημα εις υπεράσπισιν της τέχνης των λέξεων παρά τον πρόδηλο αυθορμητισμό της καταγεγραμμένης εκφοράς τους. Κι αν σας μιλώ κάπως «σκοτεινά» και με γρίφους, δεν είναι – διόλου, σας διαβεβαιώ – για να σας καταπλήξω με επιστημονικοφανείς σοφιστείες, αλλά προσπαθώντας να δώσω πρόσωπο σε ετούτη την πρωτοτυπία. Θα ήθελα πολύ να φιλοτεχνήσω μια πρωτογενή ιμπρεσσιονιστική εντύπωση επαρκούς αναγνώστη, η οποία θα λειτουργήσει ως διαμεσολαβημένη εμπειρία σ’ εσάς, ή απλώς ως μίτος της Αριάδνης προκειμένου να διευκολύνει την περιδιάβασή σας στο ομιχλώδες και χαοτικό τοπίο της μετανεωτερικότητας.
Είναι λοιπόν ένα πόνημα ιδιαίτερα μελετημένο και καθόλου πρόχειρο, όπως ενδεχομένως θα σας παραπλανήσει η απλότητα των διαλόγων αλλά και των εσωτερικών μονολόγων. Η λιτότητα είναι αποτέλεσμα σοφίας, η λακωνικότητα δείκτης ευφυΐας και η στρογγυλάδα τεκμήριο τέχνης. Η Χριστίνα Καράμπελα κατέχει πλέον επάξια τον τίτλο του «τεχνίτη ποιητή» (poeta faber, για τους φίλους μας τους Λατίνους). Χωρίς φανερή φιλοδοξία να δει τα έργα της μεταφερμένα σε οθόνη (μικρή ή μεγάλη) είναι νομίζω έτοιμα να δεχτούν ακόμα κι αυτήν την περιπέτεια. Κάθε ανάγνωση είναι θεμιτή. Ακόμα και πέρα από τα πλαίσια που η ίδια η πρόθεση του λογοτέχνη θέτει…
* Ο Κωνσταντίνος Μπούρας είναι ποιητής, θεατρολόγος και κριτικός (www.konstantinosbouras.gr)
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ένα νέο λογοτεχνικό «τοπίο»;
16/04/2024, 9:09 μμ -
Παρακείμενα: «Το παρήγορο συναίσθημα της εσωτερικής έκλαμψης»
16/04/2024, 9:08 μμ -
Η δύναμη του πεπρωμένου
16/04/2024, 9:06 μμ -
Παραμύθια από ζάχαρη, μέλι και ποίηση
16/04/2024, 9:05 μμ -
Ψυχολογικά περάσματα προς τη βιολογική ολοκλήρωση
16/04/2024, 9:00 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
15 Ιουλίου – Αντόν Tσέχωφ
Eπιμέλεια: Δήμητρα Ντζαδήμα // Ο Αντόν Tσέχωφ που έφυγε σαν σήμερα το 1904, ήταν Ρώσος γιατρός, δραματουργός και συγγραφέας, ο οποίος θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς διηγημάτων στην ιστορία. Θεωρείται από τις πιο σημαντικές μορφές της παγκόσμιας δραματουργίας και άσκησε
Περισσότερα -
Του καθενός η διαδρομή
Γράφει η Νάντια Τράτα // «Δεν κατοικούν όλοι οι άνθρωποι τον κόσμο με τον ίδιο τρόπο» του Jean-Paul Dubois, Μετάφραση: Μαρία Γαβαλά, Εκδόσεις ΔΩΜΑ Ένας φιλήσυχος άνθρωπος, γέννημα-θρέμμα της Τουλούζης, βρίσκεται εδώ και δύο χρόνια να μοιράζεται ένα
Περισσότερα -
Παλίμψηστο συγκινήσεων
Γράφει η Σοφία Σκλείδα // * Γεράσιμος Παγουλάτος «Γνώθι Σεαυτόν: O Gerry Palacε ταξιδεύει και σκέφτεται», Εκ. Κούρος, Αθήνα 2023 Ο εκλεκτός λογοτέχνης, Γεράσιμος Παγουλάτος, με το νέο του αυτό πόνημα που τιτλοφορείται «Γνώθι σεαυτόν», μάς
Περισσότερα -
Ο Κράτυλος της αγωνίας και του παράλογου
Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος // Μίλτος Σαχτούρης «Ποιήματα (1945- 1998)», εκδ. «Κέδρος», σελ. 386 Ερχόμενος από ένα σπάραγμα, από έναν αμετάθετο παραλογισμό, από ένα δίλημμα οντολογικής υφής, έτσι όπως αναδύθηκε μετά το πέρας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο
Περισσότερα -
✔ Δημήτρης Σωτάκης: «Πρέπει όλο το βιβλίο να έχει γραφτεί πρώτα στο κεφάλι μου»
Συνέντευξη στην Ελένη Γκίκα // «Το μάταιο κυνήγι της ευτυχίας, οι εμμονές, είναι τα θέματα με τα οποία ασχολούμαι ιδιαιτέρως στα τελευταία μου βιβλία, θέματα στα οποία επανέρχομαι ξανά και ξανά με διαφορετικές προσεγγίσεις.» Θα πει στο Liberal
Περισσότερα -
✩ ”Φωτιά και Νερό” της Χρύσας Σπηλιώτη στο Θέατρο Μικρό Γκλόρια
Γράφει ο Κωνσταντίνος Μπούρας // ”Φωτιά και Νερό” της Χρύσας Σπηλιώτη στο Θέατρο Μικρό Γκλόρια Πέρα από τις πολιτικές, πολιτισμικές, εθνολογικές, θρησκειολογικές, λαογραφικές, γλωσσολογικές επισημάνσεις υπερισχύουν: 1. Η ανάγκη τού ανθρώπου για ΠΟΙΗΣΗ 2. Η έμφυτη νοσταλγία τού Παραδείσου 3. Η
Περισσότερα -
Διήγημα Fractal: «Τα πλαστικά στρατιωτάκια »
Γράφει ο Χριστόδουλος Δ. Λιτζερίνος // * Τα τελευταίες μέρες παρατηρούσα μια συνεχώς αυξανόμενη τάση εσώτερης υποτονικότητας και άμβλυνσης συναισθημάτων που έφτανε μέχρι του σημείου της παραίτησης από κάθε τι θα μπορούσε κανείς να το πει ζωτικό κατά
Περισσότερα
