Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Δραματική δομή με αφηγηματικές αξιώσεις παλαιού τύπου
21/06/2022, 10:49 μμ

Δραματική δομή με αφηγηματικές αξιώσεις παλαιού τύπου

Από τον Κωνσταντίνο Μπούρα // *

 

Λίλυ Εξαρχοπούλου, «Αποδελτίωση» (Έπος των αρχών του 21ου αιώνα), εκδόσεις Οδός Πανός, Αθήνα Μάϊος 2022, σελ. 78

 

Αυστηρή κριτική της γενιάς της (λογοτεχνικής και όχι μόνον), δυσοίωνη προοπτική μιας πνευματικής ασφυξίας εν μέσω τεχνητής νοημοσύνης και τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης.

«Ο ποιητής είναι μάρτυρας, αυτοδύτης των μύθων», γράφω και ξαναγράφω εδώ και πολλά χρόνια (όλο και κάποιοι / κάποιες / κάποια νοήμονα όντα με / μας ακούνε).

Νιώθω την Λίλυ Εξαρχοπούλου συνοδοιπόρο και ομοιοπαθή, έστω κι αν την ξέρω ελάχιστα. Όμως είναι οι στίχοι της και η ματιά της που μεταλαμπαδεύουν εκείνη την πανάρχαια πίκρα για το Φως, που δεν φτάνει πάντα εδώ, στα βένθεα τού ελώδους κεχριμπαριού, όπου κολυμπάμε σαν τα έντομα στη γυάλα… και το ενυδρείο δεν έχει αποκρυσταλλωθεί ακόμα.

Ποιοτικός ο λόγος ενίοτε, κριτικός όμως πάντα.

Απόλαυσα τους εμπνευσμένους της στίχους ενόσω άκουγα την Φιλαρμονική Νέων της Βοστώνης στο Μέγαρο Μουσικής. Έκλεινα τα μάτια εναλλάξ με την ανάγνωση αυτών των τίμιων στίχων, που δεν υποδύονται τίποτα, δεν φτιασιδώνονται για να πουληθούν στην αγορά τής μετά-π-οίησης με οίηση περισσή… κι εκείνο το πι το ατέρμον λανθάνει στους λόγους και κρύβεται στις σιωπές μας… ανάμεσα στις λέξεις κρύπτεσθαι φιλεί… όπως οι μεγάλοι ενορχηστρωτές αφήνουν την μουσική να επικρέμαται σαν όγκος από υλικά αιθέρια, στερεότερα και διαχρονικότερα από τα σώματά μας. Ετούτη είναι η δεύτερη πίκρα – μετά του Φωτός την μερική έκλειψη – που αναζωογονεί τα ποιητικά κύτταρα και τα αναζωογονεί πεισμώνοντάς μας.

Η διαμαρτυρία στην ποίηση λειτουργεί με ομοιοπαθητικό, αν κι – ενίοτε – μοιρολατρικό τρόπο. Μεγάλη Τέχνη το μοιρολόγι, υψηλή, ανυπέρβλητη. Συνδυάζει φως και σκοτάδι σε ένα υφαντό κέντημα…

Ας σταχυολογήσουμε ποιήματα και στίχους με τον δικό μας, μοναδικό (ο κάθε ένας, η κάθε μία, το κάθε ένα) κι ανεπανάληπτο (χάνεται η στιγμή φεύγει) κάθε φορά τρόπο…

«Ποίημα αναποφάσιστο» (στη σελίδα 25).

Από την καρυωτακική «Προσπάθεια»: «Την επόμενη γενιά εργαλείων / που θα επιτρέψουν / στη μαργαρίτα μου να κιτρινίσει / στην πεταλούδα μου να φτερουγίσει, / να μπουν οι δίφθογγοι στη θέση τους / σε τάξη οι αποδιαρθρωμένες σκέψεις…» (σελ. 61).

Τελειώνει με τη «Γη αλώβητη»: «…Λυπάμαι τους γέροντες που δεν έζησαν / τη ματαιότητα του έρωτα / Τους νέους που σκέφτονται / τη λύτρωση του θανάτου // Κύκλοι είναι αυτοί // Έτσι η γη μένει αλώβητη / Αφήνοντας τη θλίψη, τη χαρά / στις διαφημίσεις» (σελ. 70).

Εδώ η πίκρα έχει κατά-στα-λέξει σε λικέρ αγριοκέρασο και το σπάραγμα έχει βρει τη θέση του στο κατακάθι τής Ιστορίας. Η φιλοσοφική αντίληψη τού γίγνεσθαι ως κύκλος, ως ατέρμων έλλειψις (για την ακρίβεια) δίνει εδώ στην θεματική την μεταφυσική της ρυθμολογία με «οργανικό» θα έλεγα τρόπο. Δομή απολύτως γεωμετρική, σαν ντάμα ή σκάκι…

 

Λίλυ Εξαρχοπούλου

 

Γιατί όμως η λέξη «έπος» στον υπότιτλο; Ειρωνικώς ή μεγαλεπηβόλως; Ή κάπου ενδιάμεσα;

Κι αυτό το αγγλόφωνο «Ιντερμέδιο» ανάμεσα στα δύο μέρη «Δημόσιος» και «Ιδιωτικός» τι να σημαίνει άραγε;

Οι σημειώσεις τού τέλους χαρακτηρίζονται «Ατάκτως ερριμμένα», υποδηλώνοντας σαφώς πως όλα τα άλλα είναι στη θέση τους τη σωστή;

Γυρίσαμε πίσω πριν από το μετά-μοντέρνο κι αυτό το «μετά» θα μας κατατρύχει για πάντα;

Ανέξοδος σπαραγμός;

Οι «Σκηνές Εκατόμβης» έχουν και «Επιμύθιο». Δραματική δομή με αφηγηματικές αξιώσεις παλαιού τύπου.

Οι παλιοί παραμυθάδες της Ανατολής συναντιούνται με τους νεοκλασικιστές νεορομαντικούς, απαρνιούνται την αποδόμηση, μεμψιμοιρούν για την κατάντια τού είδους μας και την κατασπατάληση των πόρων της γης και οραματίζονται έναν πνευματικότερο πολιτισμό με διαρκή Αναγέννηση…

Η Λίλυ Εξαρχοπούλου είναι μια από τις πλέον τίμιες, αυθεντικές, επί-κριτικές και αδέσμευτες φωνές τού Καιρού μας.

 

 

 

* Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας, Αριστούχος διδάκτωρ τού Τμήματος Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας τού Ιονίου Πανεπιστημίου

https://konstantinosbouras.gr

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top