Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Η αποδοχή της καθημερινής συντριβής
25/05/2022, 9:38 πμ

Η αποδοχή της καθημερινής συντριβής

Γράφει ο Σταύρος Σ. Σταμπόγλης //

 

 

 

 

 

Αντρέας Καρακόκκινος

Τρεις ποιητικές συλλογές:

  1. “Πνοή της Άνοιξης” 2007, ιδιωτική έκδοση
  2. “Λεμονανθοί στο πέλαγο” 2013, ιδιωτική έκδοση
  3. “Λαθρεπιβάτες σε πειρατικό” 2017, εκδ. Ένεκεν

 

 

…/ Απόψε ας ταξιδέψουμε /

στους δρόμους της αγάπης /

σαν να ΄ναι το τελευταίο μας ταξίδι. *

 

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΣΧΟΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟ ΑΠΛΟ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

 

Καλημέρα αγαπητέ φίλε, εύχομαι να σε βρίσκω στα καλύτερα. Έχω στα χέρια τις τρεις ποιητικές συλλογές σου.  Ό,τι είχα την τιμή να  μου στείλεις πριν από καιρό, (Πνοή της άνοιξης 2007, Λεμονανθοί στο πέλαγος 2013, Λαθρεπιβάτες σε πειρατικό 2017).  Άργησα να σου απαντήσω. Ωστόσο πάντα χρειάζεται «καιρός» για να διαβάσεις με ουσιαστικό τρόπο ένα ποίημα που σου εμπιστεύονται, και ο καιρός είναι λίγος, και πολύτιμος για όλους μας.

Λοιπόν, μιλώ για τρεις ποιητικές συλλογές με λόγο που ρέει ήρεμα συνδιαλεγόμενος με τις όχθες. Συχνά κοφτερές και εχθρικές όχθες όπως υπονοεί ο ποιητής, αλλά πάντοτε εντός των ορίων  ενός στυλ γραφής με διάφανα ανθρωπιστικά χρώματα και αρώματα που στις μέρες μας χάνονται ή παραμελούνται χάρις στα κέρδη που προσφέρει το προκλητικό. Η ποιητική του Καρακόκκινου αυτό ακριβώς υποστηρίζει πως δεν έχει ανάγκη την πρόκληση για να συγκινήσει. Ο κεκρυμμένος ρυθμός, η καλή ταχύτητα που ευνοεί την παρατήρηση του Τόπου, και οι θερμές ιδιοσυχνότητες,  χαρακτηρίζονται από παρηγορητικά και λυρικά ηχοχρώματα παρά την μοντέρνα φόρμα, είτε μιλά τον έρωτα, είτε για την μέγιστη συντριβή. Πράγμα που οφείλεται  κατά βάθος στην αποδοχή των γεγονότων, [από τη συλλογή Λαθρεπιβάτες σε πειρατικό, σελ.31, «Κι εσύ ακροβατείς / στη τεντωμένη γραμμή / που δένει τα σκοτάδια / με το θαλασσινό ξημέρωμα / και υφαίνεις με σεντεφένια ηλακάτη / στίχους από χρωματιστές κλωστές / με ρίμες μεταξένιες»].

Η αποδοχή της καθημερινής συντριβής στην ποίηση του Ανδρέα Καρακόκκινου μετασχηματίζεται σε κλίμακα υπομονής προς την προαγωγή. Δηλαδή  υπομονή ως στήριγμα της ελπίδας και όχι θεμέλιο μιας μοιρολατρικής στάσης. Η ελπίδα σε τούτη την  ποιητική μοιάζει με την επιθυμία για μια ανατροπή, για μια επανάσταση που δεν βιάζει τον χρόνο, ούτε βιάζεται. Θέληση που υπολογίζει κάθε βήμα, κάθε συμβάν, ακόμη και την ίδια την αιωνιότητα της επανάληψης , ως απαραίτητο και αναπόφευκτο στοιχείο του μέλλοντος. Μα κυρίως το ποίημα εδώ δεν γκρινιάζει, δεν οδύρεται ενώπιον της απώλειας, αλλά αποτυπώνει την ανάγκη όπως σμιλεύεται στο ζυμάρι ένα σχήμα, ένας όγκος, ένα σώμα, [από τη συλλογή Λεμονανθοί στο πέλαγο, σελ. 9, «Μέτρησα ξανά τους ήχους / που σημάδεψαν ζωές / Μου βγήκανε φέτος τριάντα έξη / θυμάσαι; / Η βοή απ΄ ουρανό και θάλασσα / ο θάνατος / που σημαδεύει με το δάκτυλο / η αγωνία για το χρώμα της φρίκης / οι κραυγές της Εκάβης / ο θρήνος σου / κι ύστερα η σιωπή / των διαχωριστικών γραμμών…// μόνο το πικρό σου χαμόγελο / λείπει…»].

Με το υγρό μοιρολόι του χωνεμένου πένθους πλάθει ο λόγος. Λέξεις καθαρές, ταπεινές, καθημερινές. Λέξεις της πόλης, της ελληνικής πόλης. Λέξεις ελληνικές. Λέξεις δικές μου, δικές σου, δικές μας, καθώς περιγράφουμε την μέρα στον φίλτατο δίχως εξάρσεις. Ο φίλτατος, εγώ, παθός και ο ίδιος, στις ίδιες ατραπούς γείτων και αναγνώστης, θα καταλάβω τη συντριβή σου, έστω και αν δεν υπολογίζουμε με τον ίδιο τρόπο τις αιτίες. Δηλώνει το ποίημα εδώ πως πίσω απ΄ τις έννοιες του, στα χαμηλά όπου κορυφώνεται το μαρτύριο στο προσωπικό επίπεδο, πρέπει να μετρά η ίδια αγωνιά που μας διακατέχει. Και πουθενά και για τίποτα η οδύνη μιας ατσάλινης σμίλης να στριγγλίζει στο παγωμένο μάρμαρο. Ούτε εμφανείς προσπάθειες για μια τεχνική, ούτε τεχνητοί στόχοι, ούτε τεχνητά δάκρυα. Απλή και δίκαιη εικόνα όπως εκείνες η μαυρόασπρες στιγμές ενός «απλοϊκού», για τα σημερινά πρότυπα και μόδες, αλλά πάντα εξαιρετικού νεορεαλισμού, όπου ο τόπος και ο χρόνος δεν συνθλίβονται στην αστραπιαία κίνηση. Στην ποιητική του Καρακόκκινου  η γενναιότητα της οδύνης διακρίνεται στις σκιές του βλέμματος παρά την ακινησία του παρελθόντος. Ναι συχνά εκείνο που μιλάει εδώ είναι το πάσχον και σιωπηλό μάτι και όχι το αποτυπωμένο σώμα. Το σώμα του γεγονότος κατά τον ποιητή αποτελεί το σκηνικό, το περιβάλλον της εισόδου  προς την καθημαγμένη ουσία και μ΄ αυτό το κόλπο εντάσσεται και ο αναγνώστης στην ποιητική διαδικασία, [από τη συλλογή Λεμονανθοί στο πέλαγο, σελ. 21, «Βάφαμε τις αυλές / με ανυπόμονες ματιές / μακραίναμε το χρόνο / ανάμεσα στις ανάσες / δύο βιβλίων ιστορίας / γνέθαμε τον έρωτα / στα μπλε τετράδια, / εκεί που κρύβαμε τα μυστικά μας / και στο εξώφυλλο της καρδιάς / πλάθαμε με πηλό τα όνειρα / σε χρώμα κλεμμένου πορτοκαλιού / από τον κήπο δίπλα στο σχολείο»].

 

Αντρέας Καρακόκκινος

 

Στην ποιητική του Αντρέα Καρακόκκινου εκείνο που μετρά περισσότερο από την αφαίρεση, ετούτη την σπουδαία ιδιότητα της ποίησης, της σύγχρονης ποίησης, είναι η απλότητα και οι οικονομία. Γίνεται συνειδητά; Ναι κατά τη γνώμη μου γίνεται συνειδητά. Δεν πρόκειται για τεχνητή ποίηση ηθελημένα κρυπτική και ελλειπτική. Ακόμη και η εμφανής χρήση οικονομίας δεν στεγνώνει το σώμα του ποιήματος. Το συναίσθημα αν και καθορίζει ωστόσο δεν ξεπερνά το μέτρο. Μακριά από εδώ η ύβρις της μελούρας. Πρόκειται για ποίηση μοντέρνα με βασικά στοιχεία την  ελεγχόμενη αφαίρεση και τον ισορροπημένο λυρισμό, ώστε το κύριο στοιχείο της φόρμας να είναι η απλότητα ακόμη και στις τραγικές στιγμές μιας ολοκληρωτικής συντριβής και των πανανθρώπινων συμβολισμών της, [από τη συλλογή Λεμονανθοί στο πέλαγο, σελ.8, «Η μνήμη λυπημένη / χαράζει τον Ιούλη / βαθιά στις φλέβες του / κι αφήνει ένα δάκρυ/ σε ρημαγμένα σπίτια / τυλιγμένα σε αναρριχώμενα / συρματοπλέγματα / και στο άρωμα της λεμονιάς / που περιπλανιέται απορημένο. / Το γιασεμί μου στην αυλή / θολό μέσα στο χρόνο / ανθοβολεί ακόμα πίκρα».]

Η κάθε συλλογή διαθέτει  ιδιάιτερο χαρακτηριστικό  κυρίως στο περιεχόμενο. Η κάθε μία είναι  εξέλιξη της άλλης όπου η φόρμα εμφανίζει κάποιου βαθμού διαφοροποίηση δημιουργώντας την αίσθηση προαγωγής. Και οι τρείς συλλογές στηρίζονται στην  προσωπική συντριβή, στην εθνική συντριβή με προέκταση την συντριβή του κόσμου, στην κοινωνική ανησυχία και ευθύνη του ίδιου του ποιητή, (αλλιώς δεν έχει νόημα να μιλάμε για το καίριο της αποδοχής), ωστόσο το κύριο στοιχείο τους είναι η ανθρωπιά. Και ανθρωπιά σημαίνει απλότητα. Και απλότητα σημαίνει Αγάπη. Με την Αγάπη κερδίζει τον αναγνώστη ο Καρακόκκινος, [από τη συλλογή Λαθρεπιβάτες σε πειρατικό, σελ. 21,  «Ζωγραφίζω μέρες / στον καμβά του γέλιου σου / κι αφήνω την ανάσα μου / να τις χρωματίσει / με πολύχρωμα φτερά / και κάτασπρα πανιά/ /για να σχίσουν ανάλαφρα /  τη φορεσιά του αγέρα / ν΄ αντέξουν το αρμένισμα / ως το νησί των πειρατών / με τις πολλές σπηλιές / των θησαυρών / και των ονείρων».]

 

 

* Από τη συλλογή Πνοή της άνοιξης,  σελ. 34.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top