Fractal

Από την Πορτογαλία με ρυθμό και μέτρο

Γράφει ο Θεοχάρης Παπαδόπουλος //

 

«Ανθολογία νέων Πορτογάλων ποιητών», Μετάφραση: Γιώργος Γκούμας, Μαρία Πανοπούλου, εκδ. Βακχικόν

 

Τον τελευταίο καιρό οι εκδόσεις «Βακχικόν» έχουν κυκλοφορήσει ανθολογίες νέων ποιητών από διάφορες χώρες της Ευρώπης σε δίγλωσσες εκδόσεις. Αυτή η εκδοτική προσπάθεια είναι πολύ σημαντική γιατί έτσι η ποίηση ξεπερνά τα στενά σύνορα μιας χώρας, διαδίδεται και αποκτά νέους αναγνώστες. Την διαβάζουν πολλοί, που δεν θα την γνώριζαν διαφορετικά. Ειδικά η ποίηση των νέων έχει μεγάλη σημασία γιατί οι νέοι ποιητές είναι το παρόν και το μέλλον της ποίησης.

Επιλέξαμε, λοιπόν και διαβάσαμε την «Ανθολογία Νέων Πορτογάλων Ποιητών», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Βακχικόν» σε μετάφραση Γιώργου Γκούμα και Μαρίας Πανοπούλου με εκτενή πρόλογο από τον ποιητή Aljaz Koprivnikar και διαπιστώσαμε πως πρόκειται για μια πολύ δυνατή μεταφραστική προσπάθεια. Ας έχει γράψει ο Robert Frost ότι «ποίηση είναι αυτό που χάνεται στην μετάφραση», στη συγκεκριμένη ανθολογία μπορούμε να πούμε ότι δεν χανόμαστε στην μετάφραση. Σκοπός της μετάφρασης είναι να φτάσει το ποίημα να δημιουργήσει στον αναγνώστη όσα συναισθήματα δημιουργεί και στους αναγνώστες της χώρας προέλευσής του. Τότε ο μεταφραστής θα έχει πετύχει τον σκοπό του.

Οι ποιητές που ανθολογούνται είναι άντρες και γυναίκες, που εμπνέονται και γράφουν σε διάφορα είδη ποίησης. Έτσι, συναντάμε αλλού ποιήματα συμβολικά, αλλού υπερρεαλιστικά, αλλού νεορεαλιστικά και αλλού πεζοποιήματα. Σε αρκετά σημεία συναντάμε έντονες κοινωνικές αναφορές.

Σταχυολογήσαμε μερικούς στίχους ενδεικτικά: Η Sara F. Costa γράφει στο ποίημα «Καθεδρικός ναός»: «τα κτίρια εκείνα που λαχταρούν να φτάσουν τον Θεό, / ή μήπως είναι οι ιδιοκτήτες τους / θεοί δίχως σκοπό;» Από την Filipa Leal στο ποίημα «Το άγαλμα της ελευθερίας» διαβάζουμε: Εκεί στεκόταν εκείνη, με τη μύτη ψηλά, αρνούμενη να κάνει / την οικοδέσποινα: / ψηλή και προσβεβλημένη / ένα άγαλμα / εν ανάγκη καθαρισμού.» Ο Miguel Manso γράφει στο ποίημα «Τέσσερα τσιγάρα στο καφέ Ντεζ Άγκνες: «ο αναγνώστης θα διώξει τον καπνό / από αυτούς τους στίχους και θα κοιτάξει / μόνο την μελαχρινή με το καπέλο / το κόκκινο / δίπλα στο παράθυρο.» Ξεχωρίσαμε επίσης το ειρωνικό ποίημα του Tiago Patricio «Οι εκτροφείς των ποιητών» αλλά και το ποίημα της Tatiana Faia «Η δεύτερη σύζυγος του συγγραφέα».

Δεν θα φέρουμε άλλο παράδειγμα, ούτε θα σταχυολογήσουμε στίχους άλλων ποιητών, αλλά θα αφήσουμε τον αναγνώστη να τους γνωρίσει συμπεραίνοντας πως ο σκοπός των μεταφραστών της ανθολογίας νέων Πορτογάλων ποιητών, που αναφέραμε και πιο πάνω, έχει πετύχει.

 

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top