Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Αποστάγματα σοφίας
01/04/2020, 12:20 μμ

Αποστάγματα σοφίας

Γράφει ο Φίλιππος Φιλίππου //

 

Δημήτρης Κονιδάρης: “Ανταύγεια χρόνων παιδικών και άλλα ποιήματα” Εκδόσεις Ρώμη, 2020, σελ. 38

 

Ο Δημήτρης Κονιδάρης (Κέρκυρα, 1945), ποιητής και δοκιμιογράφος, το 1980 εξέδωσε μαζί με τον Περικλή Παγκράτη το λογοτεχνικό περιοδικό Πόρφυρας, το οποίο συνδιευθύνει μέχρι σήμερα. Είναι επίσης γραμματέας της Εταιρείας Κερκυραϊκών Σπουδών, η οποία οργανώνει λογοτεχνικά συνέδρια και εδρεύει στο Μουσείο Σολωμού στα Μουράγια στην πόλη της Κέρκυρας. Το 2017 εκδόθηκε η συγκεντρωτική συλλογή του Ποιήματα (1981-2016) και πρόσφατα κυκλοφόρησε το καινούργιο ποιητικό του βιβλίο Ανταύγεια χρόνων παιδικών και άλλα ποιήματα. Σε αυτό είναι εμφανής η σκεπτικιστική ματιά του πάνω στην ανθρώπινη ζωή.

Από το πρώτο κιόλας ποίημα, το «Ανταύγεια χρόνων παιδικών», ο ποιητής μας εισάγει στο θέμα με το οποίο έχει καταπιαστεί, στην επιστροφή στην παιδική ηλικία, η οποία έχει αφήσει ανεξίτηλα σημάδια στη μνήμη του, όπου συμβιώνουν πρόσωπα και καταστάσεις με κυριότερη ηρωίδα τη μητέρα:

 

Τι λάθος έκανα και ήλθε εκείνη η κυρία

από το παρελθόν,

Αυτό το κέρινο ομοίωμα

με τα βαμμένα χρυσαφί μαλλιά,

με τ’ ασημένια νύχια,

που επισκεπτόταν όταν ήμουνα  παιδί

μαζί με τη μητέρα […]

Παραίσθηση θα είναι,

αυτή η κυρία είναι πια συγχωρεμένη,

ανταύγεια μνήμης είναι

ανταύγεια χρόνων παιδικών

ενός φαντασιοκόπου.

 

Βεβαίως, οι στίχοι των ποιημάτων δεν μας ταξιδεύουν απλώς στο παρελθόν με ό,τι αυτό συνεπάγεται, αλλά αποτελούν και αποστάγματα σοφίας, καθώς ο ποιητής στοχάζεται πάνω στο τεράστιο ζήτημα των γηρατειών, των ανθρώπων και των δικών του –κυρίως αυτών. Ας δούμε  το «Ψυχή μου γήρας»:

 

Μη βασανίζεις άλλο το μυαλό

και την καρδιά μου

ψυχούλα μου, ψυχή μου,

γήρας μου,

ποτέ η σκέψη μου δεν είναι υπέρ του γήρατος.

 

Κι αμέσως μετά διαβάζουμε την τρομερή διαπίστωση του ανθρώπου της λεγόμενης τρίτης ηλικίας, του ώριμου ανθρώπου του γεμάτου σοφία, που βλέπει τα περασμένα της ζωής του, και των άλλων βέβαια, με   αντικειμενικότητα, με ουδετερότητα, αποστασιοποιημένα, χωρίς ωραιοποιήσεις, χωρίς επιχρυσώσεις και μαλάματα. Ιδού «Τα γράμματα από τη μοίρα» και η μοιρολατρία τους:

 

–Αυτός μου έτυχε στον κόσμο

–Αυτή μου έτυχε στον κόσμο

σκέφτονται τα ζευγάρια στην πραγματικότητα

που περπατούν αγκαλιασμένα

στις αγορές ή στις δεντροστοιχίες

φορτωμένα με την πίεση

της καθημερινής ζωής

λυπημένα ή κι ευτυχισμένα….

 

Δημήτρης Κονιδάρης

 

Ίσως το πιο χαρακτηριστικό ποίημα, εκείνο που αποτελεί την ουσία των σκέψεων και των συναισθημάτων του ποιητή είναι το «Επίσκεψη στο κοιμητήρι», ποίημα πικρό, γεμάτο απογοήτευση και απελπισία:

 

Πολλοί άνθρωποι έτρωγαν μαζί τα μεσημέρια,

πολλοί άνθρωποι διασκέδαζαν ή έκλαιγαν μαζί,

πολλοί, μια οικογένεια,

πολλοί εισέπνεαν μαζί εκείνου του καιρού την ευωδία,

εκείνου του ωραίου καιρού.

Ένας ένας έφυγαν  με τα καράβι

που πάει σε μαύρο τόπο.

 

Δεν ανιχνεύουμε μόνο πίκρα και απογοήτευση, στα ποιήματα της συλλογής, βρίσκουμε αποτυπωμένη σε στίχους όλη την φιλοσοφία του δημιουργού τους, ο οποίος στο «Δεν σας πιστεύω» εκφράζει τη λύπη του για την προδοσία που έχει υποστεί, για την διάψευση των όποιων ελπίδων του:

 

Δεν σας πιστεύω πια,

ψεύτη λύκε του παραμυθιού,

ψεύτη λαγέ, ψεύτη ιπποπόταμε, ψεύτρα πάπια,

ψεύτρα μέλισσα,

δεν  σας πιστεύω πια,

ζώα ψεύτρες των παραμυθιών,

κι όμως λυπάμαι, λυπάμαι,

γιατί αν δεν σας πιστεύω σημαίνει ότι πέρασαν

τόσα αμέτρητα χρόνια από τότε

που σας πίστευα…

 

Πιθανώς το πιο πικρό ποίημα, το πιο πονεμένο, να είναι το «Τραγωδία», όπου ο ποιητής αποτυπώνει με λίγες λέξεις την τραγωδία του ανθρώπου, του κάθε ανθρώπου:

 

(Νικημένοι στρατιώτες, νικημένοι άνθρωποι.

Απελπισμένα πρόσωπα,

απολήξεις…)

Ηλικιωμένοι.

Κάποτε σημαντικοί.

 

Υπάρχει κι ένα υστερόγραφο στη συλλογή, το ποίοημα που τιτλοφορείται «Χορικό» κι είναι κάτι σαν μετάνοια για όσα πικρά ποιήματα προηγήθηκαν που όμως δεν είναι γνήσια μετάνοια:

 

[…] (Γέροντες μαυροφορεμένοι,

τα παίρνει πίσω όλα όσα σας είπε

ο συνομίληκός σας).

 

Ίσως, με αυτά τα ποιήματα, τα αποστάγματα σοφίας, ο Δημήτρης Κονιδάρης να ξεκαθαρίζει τους λογαριασμούς του με τη ζωή και τις ουτοπίες που τη συνοδεύουν.

  

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top