Fractal

Αστυνομικές πινελιές σε καταπιεσμένα συναισθήματα και κοινωνικές συμβατικότητες

Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη //

 

 

«Μια παράξενη εξαφάνιση», Anna Katharine Green, Μετάφραση: Ανδρέας Αποστολίδης. Εκδόσεις Gutenberg. Αθήνα, 2019

 

 

Το μυθιστόρημα «Μια παράξενη εξαφάνιση» της Άννα Κάθριν Γκριν (Anna Katherine Green, 1846-1935), δημοσιεύτηκε στα 1880, με τον τίτλο  «A Strange Disappearance». Είναι το δεύτερο βιβλίο της Αμερικανίδας συγγραφέως  που βλέπει το φως της δημοσιότητας από τον ίδιο εκδοτικό οίκο της Αθήνας σε μετάφραση του Ανδρέα Αποστολίδη, τώρα, μετά το προηγούμενο, την «Υπόθεση Λέβενγουορθ», το 2017, σε μετάφραση του Ερρίκου Μπαρτζινόπουλου, εκείνη τη φορά. Η ιστορία ξεκινά στη μέση μιας συνήθους καθημερινής συνομιλίας ανάμεσα σε μια ομάδα γνωστών μεταξύ τους ντετέκτιβ, με έναν από τους πιο έξυπνους και ανερχόμενους άνδρες, που είναι γνωστός μόνο ως «Κ», λέγοντας σε μια ομάδα συναδέλφων: «Μιλώντας για παράξενες εξαφανίσεις, η περίπτωση της Χάνα στην υπόθεση Λέβενγουορθ δεν είναι η μόνη  αξιομνημόνευτη  που έχει υποπέσει στην άμεση αντίληψή μου. Γνωρίζω κάποια άλλη η οποία, σε ορισμένες τουλάχιστον πλευρές της, την ξεπερνά από άποψη ενδιαφέροντος,  και αν μου υποσχεθείτε ότι δεν θ’ αναζητήσετε τα πραγματικά ονόματα των ανθρώπων που έλαβαν μέρος σ’ αυτήν, καθώς η υπόθεση αποτελεί μυστικό, θα σας διηγηθώ τη σχετική εμπειρία μου».

Υπάρχει κάτι πολύ περίεργο που αιωρείται στην ατμόσφαιρα  και αφορά  την εξαφάνιση μιας νεαρής και όμορφης ράφτρας από το σπίτι ενός αξιόλογου κοινωνικά και πλούσιου ανθρώπου. Είναι η οικονόμος, η κυρία Ντάνιελς, εκείνη που ζητά επίσημα βοήθεια από την τοπική αστυνομία, επειδή είναι βέβαιη ότι η κοπέλα έχει απαχθεί με έναν περίεργο τρόπο απ’ το σπίτι. Είναι εξαιρετικά σταθερή και απόλυτη σε αυτό το σημείο της αφήγησης για τον καλό χαρακτήρα ενός ατόμου που έχει γνωρίσει μόνο για πολύ μικρό χρονικό διάστημα στο αριστοκρατικό σπίτι, σε βαθμό που να προσφέρει ακόμη και προσωπική αμοιβή για την ανεύρεσή της: «… πρέπει να βρεθεί, ακόμα κι’ αν χρειαστεί να ξοδέψω και το τελευταίο δολάριο από τις πενταροδεκάρες που έχω βάλει στην άκρη για τα γεράματά μου…, λέει στον εντεταλμένο για την περίπτωση αστυνομικό. Ο εργοδότης της, ο κ. Μπλέικ, από την άλλη πλευρά, είναι εντελώς ανιδιοτελής και δεν θέλει να έχει οποιαδήποτε σχέση με τους αστυνομικούς που διεξάγουν έρευνες στο σπίτι του, μια αριστοκρατική κατοικία που βρισκόταν σε αξιοζήλευτη περιοχή της Νέας Υόρκης. Ήταν δύσκολο για αυτούς να μάθουν πολλά πράγματα  για το κορίτσι που έλειπε, επειδή δεν μοιραζόταν το κατάλυμά της με κάποιον άλλο υπηρέτη του σπιτιού και σπάνια έφυγε απ’ εκείνο το δωμάτιο. Κατόπιν αυτών των δεδομένων, το μυστήριο πραγματικά φαινόταν κάπως ανεξήγητο. Ο, ούτως ή άλλως, ολιγόλογος ντετέκτιβ Γκράις, χειριζόταν όλους τους ανθρώπους που έμεναν στο σπίτι με καλό και ευγενικό τρόπο, σε γενικές γραμμές, και αργότερα όσο ξεδιπλώνεται η  ιστορία γίνεται  σαφές και ξεκάθαρο ότι είχε παρατηρήσει αρκετά στοιχεία που τον ενδιέφεραν στην συγκεκριμένη υπόθεση από την αρχή σχεδόν της εμπλοκής του σε αυτή. Αρχικά τοποθέτησε τον βοηθό του, «Κ», σε ένα επιπλωμένο δωμάτιο σε ένα γωνιακό σπίτι απέναντι από το σπίτι του κυρίου Μπλέικ, με σκοπό να παρατηρεί επισταμένως όλο το νοικοκυριό και να παρακολουθεί ιδιαίτερα τον ιδιοκτήτη  του σπιτιού στις καθημερινές του δραστηριότητες. Από εκεί, αυτός βλέπει αρκετά, και έρχεται μπροστά σε περίεργες και μη αναμενόμενες καταστάσεις όταν ακολουθεί τον ύποπτο στις περιπλανήσεις του, πολύ  μακρυά από το σπίτι του. Ο «Κ» δεν μπορούσε να καταλήξει σε κάποιο νόημα για όλα αυτά που  συνέβαιναν, αλλά ο κ. Γκράις μπορούσε και ήξερε ακριβώς πώς και πότε να αποκαλύψει ότι γνώριζε και να πείσει τους άλλους χαρακτήρες να μιλήσουν.

 

Anna Katharine Green

 

Η Άννα Κάθριν Γκριν, μαζί με όλα αυτά, δημιούργησε ένα ενδιαφέρον σενάριο με καλή, σε γενικές γραμμές, πλοκή. Η ιστορία θα μπορούσε να οριοθετείται σε πολλές και συγκεκριμένες χρονικές περιόδους, αλλά το ύφος της γραφής και ο γενικότερος χειρισμός της υπόθεσης από την συγγραφέα, την τοποθετεί στη Βικτωριανή εποχή, δηλαδή την περίοδο βασιλείας της Βικτωρίας  (1837–1901) στη Μεγάλη Βρεττανία. Ο μεγαλύτερος αστυνομικός ήταν, όπως εύκολα διαφαίνεται, ένας πολύ ικανός επαγγελματίας, ενώ ο νεότερος τον εκτιμούσε και ταυτόχρονα ήταν ιδιαίτερα ευτυχής που δούλευε μαζί του, για να μάθει τα μικρά και ιδιαίτερα μυστικά της δουλειάς του από αυτόν και ίσως να τον μιμηθεί επαγγελματικά κάποια μέρα στο μέλλον. Οι άλλοι χαρακτήρες της ιστορίας είχαν μάλλον μικρή εμπλοκή στο βιβλίο, οι ρόλοι τους ήταν σαφώς καθορισμένοι και εξυπηρέτησαν αυτήν την ιστορία με καλό και δημιουργικό τρόπο. Η δημιουργία της ιστορίας, η πλοκή και η αρχή της λύσης του μυστηρίου ήταν πάντως πολύ ισχυρότερες και, γιατί όχι, πιο ενδιαφέρουσες από την τελική κατάληξη του μυστηρίου. Υπήρχε μεγάλο δράμα ενδιάμεσα και ακόμα  μεγάλο ειδύλλιο, σίγουρα, αλλά ήταν όλα κάπως μεγαλοποιημένα, καταστάσεις που  αφήνουν τελικά τον αναγνώστη, μάλλον, ευχαριστημένο με την τελική λύση που δίνεται. «…Μπορούμε να θάψουμε το παρελθόν, αλλά όχι να το αναστήσουμε», λέει ένας εκ των πρωταγωνιστών του βιβλίου, με τον πολύπειρο ντετέκτιβ Γκράις,  να δηλώνει πως, «… Το ποτάμι ξεβράζει κάθε τόσο τα θηράματά του…».

Σίγουρα δεν είναι ένα μεγάλης εμβέλειας βιβλίο που θα τοποθετήσει την Αμερικανίδα συγγραφέα στις σπουδαίες γυναικείες συγγραφείς αστυνομικών υποθέσεων των αρχών του εικοστού αιώνα, αλλά δεν παύει ωστόσο να αποτελεί και να φαίνεται ως μια ενδιαφέρουσα και πρωτοποριακή συγγραφέας, τουλάχιστον, για την εποχή που έζησε και λαμβανομένου υπ’ όψιν του συγγραφικού της έργου. Περισσότερα βιογραφικά στοιχεία για την Άννα Κάθριν Γκριν, είχαμε δώσει από τις σελίδες του Φράκταλ, ετούτου του φιλόξενου περιοδικού, τον Δεκέμβριο του 2017, με την ευκαιρία της παρουσίασης του άλλου βιβλίου της (Υπόθεση Λέβενγουορθ) στα ελληνικά.

 

 

Βιβλιογραφία για περαιτέρω ανάγνωση

 

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top