Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Ο ρατσισμός σε πρώτο πλάνο
22/12/2020, 8:41 μμ

Ο ρατσισμός σε πρώτο πλάνο

Γράφει ο Δημήτρης Καρύδας //

 

Τζέιμς Μπάλντουιν «Aν η Beale Street μπορούσε να μιλήσει», Μετάφραση: Άλκηστις Τριμπέρη, εκδ. Πόλις

 

Ο Τζέιμς Μπάλντουιν αποτελεί μια από τις ενδιαφέρουσες λογοτεχνικές φωνές της Αμερικής αφού μέσα από τα περίπου 20 βιβλία που έχει γράψει περνάει σε πρώτο πλάνο τον αγώνα για ισότητα, κατά του ρατσισμού και υπέρ των πολιτικών δικαιωμάτων. Άλλωστε και ο ίδιος στα περισσότερα από τα 63 χρόνια της ζωής του αποτέλεσε μια σημαντική φωνή αυτών των κινημάτων. Οι εκδόσεις Πόλις κυκλοφόρησαν πρόσφατα το τρίτο του βιβλίο στα Ελληνικά. Πρόκειται για το «Αν η Beale Street μπορούσε να μιλήσει».

Στον πυρήνα της η ιστορία που πραγματεύεται ο συγγραφέας μοιάζει απλή σαν ένα τυπικό αστυνομικό-δικαστικό δράμα. Ένας νεαρός μαύρος γλύπτης ο ‘’Φόνι’’ (παρατσούκλι του Αλόνζο) κατηγορούμενος για τον βιασμό μιας Πορτορικανής βρίσκεται στη φυλακή. Την ίδια ώρα, η αγαπημένη του 19χρονη Τις ανακαλύπτει ότι είναι έγκυος και μαζί με την οικογένεια της αρχίζουν ένα αγώνα για τη δικαίωση και την αποφυλάκιση του πατέρα του παιδιού που έχει στα σπλάχνα της.

Στη διαδρομή η ιστορία εξελίσσεται σε μια βίαιη και άγρια ιστορία αγάπης με φόντο την γεμάτη κοινωνικές ανισότητες και ρατσισμό δεκαετία του ’70 στην Αμερική. Το Χάρλεμ που αποτελεί το κέντρο της ιστορίας είναι συνάμα και μια μικρογραφία της χαοτικής Νέας Υόρκης: Ένα πολυφυλετικό κομμάτι της πόλης που το διεκδικούν πολλοί αλλά δεν ανήκει σε κανένα, βυθισμένο στη φτώχια, στην ουσία ένα γκέτο στην καρδιά του Μεγάλου Μήλου. Φυσικά, σήμερα σχεδόν μισό αιώνα μετά την εποχή του Μπάλντουιν ένα μεγάλο μέρος του Χάρλεμ έχει μετατραπεί σε τουριστική ατραξιόν, αν και ακόμη υπάρχουν σκοτεινοί δρόμοι που θυμίζουν το παρελθόν του. Και πίσω από τα φώτα των τζαζ κλαμπ υπάρχει ακόμη η βία, η εγκληματικότητα και τα ναρκωτικά, όπως ακριβώς υπήρχαν πάντα στη Beale Street. ‘’Εκεί που γεννήθηκε κάθε μαύρος στην Αμερική’’.

Πίσω στην ιστορία μας: Το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου καταναλώνεται κυρίως στις προσπάθειες των δύο οικογενειών να αθωώσουν τον Φόνι αλλά και την προοπτική να χρειαστεί –τελικά- η Τις να αναθρέψει μόνη της το παιδί. Υπάρχουν επίσης αφηγήσεις της Τις για τη σχέση της με τον έγκλειστο Φόνι από τα παιδικά τους χρόνια μέχρι την εποχή που ξετυλίγονται τα γεγονότα του βιβλίου. Ο Μπάλντουιν αυτή τη φορά δεν χρειάζεται να εμπνευστεί και να γράψει μια δυνατή ιστορία. Είναι εξαιρετικά δυνατοί οι χαρακτήρες του και αποδίδει εξαιρετικά τη βαριά ατμόσφαιρα της ρατσιστικής πλευράς της Αμερικής στη δεκαετία του ’70. Να επισημάνουμε και τη διαφορά γραφής του που είναι λιγότερο λυρική και ποιητική σε σχέση –για παράδειγμα- με το Κουαρτέτο του Χάρλεμ. Την πιο ωμή, ρεαλιστική πλευρά της γραφής του Μπάλντουιν ‘’αντιμετώπισε’’ με μεγάλη επιτυχία η μεταφράστρια του βιβλίου Άλκηστις Τριμπέρη που έχει εξαιρετικό μεταφραστικό παρελθόν με πολλά από τα βιβλία του Άγγλου Jonathan Coe.

 

James Baldwin

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top