Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Η σκληρή όψη της Αμερικής
30/03/2021, 11:39 μμ

Η σκληρή όψη της Αμερικής

Γράφει ο Άγγελος Χαριάτης //

 

James Baldwin «Αν η Beale Street μπορούσε να μιλήσει», Μετάφραση: Άλκηστις Τριμπέρη, εκδ. Πόλις

 

Η πραγματική Beale Street ασφαλώς βρίσκεται στο Μέμφις του Τενεσί κι όχι στη Νέα Υόρκη. Ασφαλώς η πρόθεση του συγγραφέα είναι να μας βάλει, από τον τίτλο κιόλας, στο κλίμα των μπλουζ και επί της ουσίας στη ζωή των έγχρωμων της Αμερικής. Το βιβλίο Αν η Beale Street μπορούσε να μιλήσει (εκδόσεις Πόλις, μετάφραση Άλκηστις Τριμπέρη) γραμμένο πίσω στο 1974 είναι επίκαιρο όσο ποτέ. Για την ακρίβεια, είναι σαν να έχει γραφτεί μήνες πριν. Το φυλετικό πρόβλημα εξακολουθεί να υφίσταται. Το να είσαι μαύρος ―ειδικά στην Αμερική― είναι σαν να περπατάς σ’ ένα τούνελ που οδηγεί μόνο σε αδιέξοδο. Ο συγγραφέας James Baldwin, πιστός στο  όραμά του για έναν πιο δίκαιο κόσμο, για την ισότητα των φυλών, ενάντια στον ρατσισμό, υπέρ των πολιτικών δικαιωμάτων.

Την ιστορία αφηγείται η νεαρή Τις. Ο συγγραφέας ορθά επιλέγει την πρωτοπρόσωπη αφήγηση, ώστε να δώσει έναν πιο προσωπικό τόνο. Μέσα από τη φωνή της Τις μαθαίνουμε για τον νεαρό Αλόνσο (Φόνι) και την περιπέτειά του. Βρισκόμαστε, ως αναγνώστες, ενώπιον ενός δικαστικού δράματος, μιας περιπέτειας με αστυνομική υφή. Ταυτόχρονα με τις ιστορικές αναδρομές, ξεδιπλώνεται η σχέση της Τις με τον Φόνι, και το μυθιστόρημα αποκτά ένα δεύτερο επίπεδο, εκεί όπου ανθίζει η αγάπη, ο έρωτας, η κατανόηση των δύο νέων, οι οποίοι ασφαλώς έχουν την ατυχία να είναι μαύροι στην Αμερική.

Ο Φόνι, λοιπόν, νεαρός γλύπτης, προφυλακίζεται ―χάρις σε μια έωλη διαδικασία αναγνώρισης υπόπτων― με την κατηγορία του βιασμού μιας Πορτορικανής. Ταυτόχρονα, η αγαπημένη του και μέλλουσα σύζυγός του Τις κυοφορεί το παιδί τους.

Ένα σημαντικό μέρος του βιβλίου περιγράφει τον αγώνα των δύο οικογενειών ―κυρίως της οικογένειας της Τις―να ελευθερώσουν τον Φόνι, με την πρόσληψη δικηγόρου και την αναμόχλευση του παρελθόντος του «κακού» αστυνομικού͘. Πάντα υπάρχει ένας τέτοιος. Οι δύο οικογένειες προσπαθούν να παλέψουν η καθεμία με τον τρόπο που μπορεί. Η Τις, οι αδελφές της και ο πατέρας της, δίνουν τον αγώνα τους. Από την άλλη, η οικογένεια του Φόνι παρουσιάζεται αδιάφορη, εκτός από τον πατέρα του, ο οποίος ως χαρακτήρας στενάχωρος και κλειστός ―όπως τον παρουσιάζει ο James Baldwin― δένεται στο άρμα της αφήγησης, τηρώντας τη σύμβαση για ένα βιβλίο έμπλεο συναισθηματισμού.

 

James Baldwin

 

Μέσα όμως από την ιστορία ―και αυτό είναι που κάνει τόσο σημαντικό το βιβλίο― μεταφέρεται σε εμάς η σκληρή όψη της Αμερικής, του ρατσισμού, της εκμετάλλευσης, των εξιλαστήριων θυμάτων, του αγώνα για επιβίωση, την αναλγησία των αστυνομικών αρχών, την αδιαφορία των δικαστικών αρχών, όλα όσα τακτοποιούνται κάτω από το χαλί, αρκεί να μην φαίνονται σε κοινή θέα, για να συνεχιστεί η ζωή ωραία και καλά.  Αυτή η πάλη, η ανάγλυφη αναπαράσταση, που κινείται υποδόρια, αποτελεί ένα τρίτο επίπεδο ―το οποίο είναι το μεδούλι, το συναρπαστικότερο μέρος του―, τον πυρήνα του.

Ο συγγραφέας δημιουργεί με την πένα του το δικό του σύμπαν ώστε, ύστερα, εμείς οι αναγνώστες, ως άλλοι ατρόμητοι αστροεξερευνητές να αποδεχθούμε την πρόσκληση- πρόκληση και να ταξιδέψουμε απενοχοποιημένοι εντός του.

 

Στα συν του μυθιστορήματος η μετάφραση της Άλκηστις Τριμπέρη, η οποία αποδίδει με πειστικότητα το κείμενο του συγγραφέα.

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top