Ένα παιδί «ξαναγεννά» τη ζωή
Γράφει η Ελένη Γκίκα //
«Άλμα», Χρήστος Χρυσόπουλος, εκδ. Νεφέλη, σελ. 160
Μεγαλώνοντας ο Χρήστος Χρυσόπουλος επιβεβαιώνει αυτό που είχαμε υποψιαστεί από την αρχή: την εντελώς προσωπική του θέαση όσον αφορά τη ζωή. Δρομέας ο ίδιος βλέπει το απόλυτα στατικό αποσπασματικά, ιδιαιτέρως ευφυής δεν αρκείται σε εκείνο-που-υπάρχει, η αρχαία αφήγηση τον κάνει και πλήττει, ανά πάσα στιγμή αντιλαμβάνεται τον κόσμο σε βάθος, και σφαιρικά.
Η «Άλμα» που σημαίνει ψυχή γεννήθηκε σχεδόν μαζί με την κόρη του. Είναι κατά κάποιον τρόπο, η περίληψη του κόσμου του, του κόσμου μας, και το πραγματοποιεί όπως εκείνος ξέρει, με όλα τα μέσα, αλληγορικά, αριστοτεχνικά.
Στην ιστορία του, μαιευτήριο και ίδρυμα συστεγάζονται. Μια ιδιότυπη μονάδα φιλοξενίας απόκληρων; ηλικιωμένων; αποσυνάγωγων, τελικά, της ζωής. Είναι εκεί για να έχουν την ψευδαίσθηση ότι είναι και μαζί, αλλά εντελώς μόνοι τους: με το τραύμα τους και την αιώνια επανάληψή του μέσα στην καθημερινή επανάληψη ώσπου γεννιέται ένα παιδί.
Στον ίδιο χώρο σχεδόν. Και τους αλλάζει κυριολεκτικά τη ζωή. Σαν αχτίδα φωτός που μόνο φως μπορεί να είναι πάντοτε στην αρχή. Γιατί ένα παιδί είναι η συλλογική μνήμη, είναι η ζωή. Ακούει και γνωρίζει τα πάντα. Τους αλλάζει ως και τα ασήμαντα ονόματά τους κι έτσι από «Εκείνος –του- ενός», «Εκείνος- των -τεσσάρων», «Εκείνη- των- πέντε», «Εκείνος- των- οκτώ», με μοναδική εξαίρεση την Άλικη, που έχουν ξεχάσει πριν πόσο καιρό εισήχθη εκεί, διότι τα ονόματά τους καθόριζε η διαμονή τους στην Μονάδα, θα γίνουν Ωλένη, Παλάμη, Χολή, Οδύνη, Τομή, Λαγόνα, Ουλή. Θα ξαναδώσει πνοή στις φθαρμένες τους λέξεις, σώμα και αίμα στις χάρτινες επαναλαμβανόμενες ζωές τους, θα τους ξαναδώσει λόγο ύπαρξης, εκείνο το βασανιστικό «γιατί» της ζωής. Θα γεννηθεί από μια γυναίκα μόνη, όπως όλα τα μεγάλα έτσι τα συναντά κανείς στη ζωή. Και θα αντιλαμβάνεται βέβαια τα πάντα, έτσι μικρό παιδάκι στην αρχή πριν μεγαλώσει και γίνει σαν εμάς, μια διαρκώς επαναλαμβανόμενη τυφλή. Και φυσικά θα έχει συναίσθηση της σημαντικότητάς της: «Είμαι ό,τι πιο πολύτιμο για εκείνους. Είμαι εύθραυστη, όπως ένα νεογέννητο μωρό. Από τότε που μπήκα εδώ, αυτό που με κρατά ζωντανή δεν είναι η υλική τροφή, είναι η περίσσια αγάπη. Η επαφή, το άγγιγμα, το χάδι. Κάθε φορά που με αγκαλιάζουν, η τρυφερότητά τους με θρέφει. Δεν γνωρίζω τίποτα περισσότερο από αυτό που μου δείχνουν τα αισθητήρια όργανά μου. Μιλούν μεταξύ τους, αλλά ποτέ δεν απευθύνονται σε εμένα. Ζω με την όραση, με την αφή. Με τις θερμοκρασίες, τους ήχους… Τους περιεργάζομαι φέρνοντας τα ακροδάχτυλά τους να ακουμπήσουν στα χείλη μου.»
Ο Χρήστος Χρυσόπουλος μάστορας της κατακερματισμένης αφήγησης όπως κατακερματισμένη είναι και η αντίληψή μας για την εποχή, «ο κόσμος δεν είναι απλώς θρυμματισμένος… τα κομμάτια συγκολλήθηκαν λανθασμένα», ας θυμηθούμε τον αριστουργηματικό «Περίκλειστο κόσμο» του, μας ξαναδίνει ένα σύμπαν ολόκληρο πια, κι από την αρχή.
«Από τότε που ήρθε η Άλμα, ο χρόνος έχει τεράστια σημασία: ποιος θα αποφασίσει να κάνει κάτι και πότε, πόσο θα διαρκέσει, ποιος το έκανε τελευταία φορά. Καθένας και καθετί έχουν την καθορισμένη θέση τους. Τα όρια είναι πολύ ευδιάκριτα. Τίποτα δεν ξεχνιέται. Για όλα υπάρχει μια καθορισμένη θέση, ένας τρόπος, μια περιγραφή, ένας κανόνας».
Γιατί από τότε που ήρθε η Άλμα είναι σα να γεννήθηκαν πραγματικά κι όλοι αυτοί. Και ο κόσμος τους δεν είναι πια θρυμματισμένος, τα κομμάτια συγκολλήθηκαν σωστά, ή μάλλον όλα αποκαλύπτονται εξ αρχής.
Ο Χρήστος Χρυσόπουλος σίγουρα είναι ένας από τους σπουδαίους συγγραφείς της επόμενης μέρας.
Φωτό: Γιάννης Μισουρίδης
Δημοσιεύθηκε στον Φιλελεύθερο.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
-
-
ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ ΜΕ 500+ ΛΕΞΕΙΣ: Ένα νέο λογοτεχνικό «τοπίο»;
16/04/2024, 9:09 μμ -
Παρακείμενα: «Το παρήγορο συναίσθημα της εσωτερικής έκλαμψης»
16/04/2024, 9:08 μμ -
Η δύναμη του πεπρωμένου
16/04/2024, 9:06 μμ -
Παραμύθια από ζάχαρη, μέλι και ποίηση
16/04/2024, 9:05 μμ -
Ψυχολογικά περάσματα προς τη βιολογική ολοκλήρωση
16/04/2024, 9:00 μμ
ΘΕΜΑΤΑ
-
Ποίηση: “Κάθε καλοκαίρι”
Της Σοφίας Αγραπίδη // * Κάθε καλοκαίρι Κάθε καλοκαίρι μετρώ τα βότσαλα που λούζονται στα κύματα. Αναζητώ τα λόγια που μου ‘λεγες παιδί, στο λιόγερμα. Εκείνα τα λόγια που καμιάς θάλασσας το άγγιγμα, δεν
Περισσότερα -
Κριτικά φύλλα (14): Ελένη Ε. Νανοπούλου, “Με τα μάτια”, Διηγήματα, Γκοβόστης, Αθήνα 2017.
Γράφει ο Γεράσιμος Δενδρινός // [Α]. ΠΡΟΛΟΓΟΣ: Από το λιτό βιογραφικό της Ελένης Ε. Νανοπούλου στο πίσω μέρος του εξωφύλλου, μαθαίνουμε πως γεννήθηκε στην Ευαγγελίστρια της Κορινθίας, σπούδασε στη Φιλοσοφική Αθηνών και πως εμφανίστηκε στη λογοτεχνία ως ποιήτρια
Περισσότερα -
Οδυνηρές μνήμες
Γράφει η Τζένη Μανάκη // Λέων Α. Ναρ «Ξανά στη Σαλονίκη» Η μετέωρη επιστροφή των Ελλήνων Εβραίων στον γενέθλιο τόπο (1945 – 1946), Εκδόσεις ΠΟΛΙΣ «…φαίνεται ότι ελάχιστοι επιζώντες έσπευσαν να οριοθετήσουν την εβραϊκή τους ταυτότητα, παράλληλα με
Περισσότερα -
✔ Νίκος Παργινός: «Μέσα μας, τελικά, κερδίζονται ή χάνονται οι όποιες μάχες, από μέσα μας αντλούμε τη δύναμη και αντιμετωπίζουμε κάθε δυσκολία»
Συνέντευξη στην Ελένη Γκίκα // «Ετούτη η εμπόλεμη διαμάχη στην Ευρώπη φαίνεται ότι δεν αφορά δυο μόνο κράτη, αλλά έχει τρομερές προεκτάσεις που ακόμα δεν έχουμε βιώσει. Πλέον τα πεδία των μαχών έχουν αλλάξει, πέρα από τους νεκρούς και
Περισσότερα -
Διήγημα: “Οι Επισκέπτες”
Του Κώστα Κυριάκου // * Ο κυρ Αντώνης αρνιόταν πεισματικά να πάει στον Πειραιά. Παιδιά κι εγγόνια μάταια τον παρακαλούσαν να τους ακολουθήσει. Δεκαοχτώ απογόνους είχε. Κι αν λογάριαζε και το γεγονός ότι τα πρώτα δύο του
Περισσότερα -
Όσο υπάρχουν επίγονοι, παραμένει ανοιχτό το δράμα των… Ατρειδών
Γράφει η Ελένη Γκίκα // M.J.Arlidge «Στο στόμα του λύκου», μετάφραση: Σοφία Τάπα, εκδ. Διόπτρα, σελ.392 Ο συγγραφέας μας είναι ήδη γνωστός. O M.J.Arlidge που εργάζεται στην τηλεόραση και έχει αναλάβει για λογαριασμό του βρετανικού δικτύου ITV την
Περισσότερα -
Με την αρχετυπική δύναμη των παραμυθιών: η συμφιλίωση με την ανωτερότητα της φύσης
Γράφει η Μαρία Δριμή // * Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης «Φυσικές ιστορίες», εκδ. Το Ροδακιό [Εισήγηση στη Λέσχη Ανάγνωσης, Κέντρο Πολιτισμού-Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, 1.5.22] Οι «Φυσικές ιστορίες» του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη είναι ένα από τα βιβλία που έχω διαβάσει πολλές
Περισσότερα
