Fractal

Ενδόμυχες προβληματικές σκέψεις και ποιητική πραγματικότητα

Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη //

 

Γιώργος Γκανέλης, «Ακτινογραφία θώρακος». Εκδόσεις Θράκα. Αθήνα  2019

 

Πρόκειται για την προτελευταία ποιητική συλλογή του Γιώργου Γκανέλη που εκδόθηκε από τις εκδόσεις Θράκα, τον περσινό χρόνο. Η «ακτινογραφία θώρακος» είναι επίσης η έβδομη εκδοτική παραγωγή του ποιητή, όπως τουλάχιστον απεικονίζεται στη γνωστή βάση της, πάντοτε χρήσιμης, βιβλιονετ, όπου παρατηρούμε πως δημοσιεύει τα κείμενά του με συχνότητα περίπου ένα βιβλίο το χρόνο, μια αρκετά μεγάλη ομολογουμένως παραγωγή για την ποιητική διαδικασία. Εντύπωση προκαλεί, εν προκειμένω, το εξώφυλλο του βιβλίου στο οποίο απεικονίζεται μια ακτινογραφία θώρακος και κοιλίας ανθρώπου σε όρθια ή κατακεκλιμένη θέση, δεν μαντεύεται επακριβώς, μέσα στην οποία όμως παρεμβάλλονται διάφορα και ασύνδετα μεταξύ τους αντικείμενα και περίεργες ζωικές υπάρξεις. Όπως και στις προηγούμενες ποιητικές του συλλογές, ο Γκανέλης χρησιμοποιεί κατά κόρον στα ποιήματά του ξανά το πρώτο πρόσωπο και σπανιότερα τα υπόλοιπα. Αρέσκεται, φαίνεται, στο νοσοκομειακό περιβάλλον αν κρίνουμε όχι μόνο από τον τίτλο του βιβλίου του, αλλά και από τους τίτλους πολλών ποιημάτων του, όπως «Τεστ κοπώσεως», «Οφθαλμιατρικό παράδοξο», «Τυφλός με δόσεις», «Αόμματο», ενώ δεν λείπουν οι ανάλογες ευθείες αναφορές μέσα στους στίχους τους, όπως για παράδειγμα στο «Τεστ κοπώσεως», όπου:

 

«… αργότερα πλημμύρισε ο ουρανός

βαριά ατμόσφαιρα χειρουργείου

………………………………………………..

Ή, με διαφορετικά λόγια επιβίωση

μπας κι αποσπάσω καμιά ισοπαλία

πριν υποβληθώ σε τεστ κοπώσεως….».

 

δηλώνοντας προφανώς το σωματικό και συναισθηματικό, ταυτόχρονα, βίωμα του ποιητή και τα ερωτηματικά της συνέχειας της προσωπικής του δύσκολης πορείας, λόγω ακριβώς του άγνωστων εισέτι αποτελεσμάτων των διενεργούμενων παρακλινικών εξετάσεων. Γιατί, το ποίημα για τους ποιητές πρέπει, όπως έλεγε ο Νίκος Αλέξης-Ασλάνογλου, στο Ars Poetica, ήθελε περισσότερο «… να είναι νύχτα, περιπλάνηση/σε ξεμοναχιασμένους δρόμους και σε αρτηρίες/όπου η ζωή χορεύει…». Παρά το γεγονός ότι ομιλεί σε πρώτο πρόσωπο, συνομιλεί στην πραγματικότητα με τους αναγνώστες του και κάποιες φορές τούς συστήνει ή προτρέπει σε κάτι, κι άλλες καταλήγει σε δικά του συμπεράσματα. «…Πως να κοιτάξω το πρόσωπό μου/που έγινε διάδρομος προσγείωσης;», καταλήγει στον «Κρατικό αερολιμένα».

Το συναισθηματικό περιβάλλον του ποιητή διαπερνάται από τον παντοδύναμο χρόνο, στα περισσότερα ποιήματά του. Στο «αποτύπωμα του χρόνου», εκμυστηρεύεται πως,

 

«…Εμένα ο χρόνος με λυπάται

ασχέτως αν τον ταπείνωσα

γι’ αυτό τα βράδυα συνηθίζει

να κατεβάζει άσπρο πάτο

όλες μου τις φαντασιώσεις…»,

 

για να καταλήξει στην παραδοχή πως, «…ο κόσμος δεν τελειώνει εδώ/μετά  από μας το τίποτα/θα καμώνεται ότι υπάρχει». Και κάπως έτσι φυσικά τελειώνει και το ποίημα «Η εκδίκηση των κλειδιών», όταν γράφει ότι «…Τελικά περνούν τα χρόνια/κι ακόμα να βρω τα κλειδιά», που θα του ανοίξουν τις θύρες να βρει εκείνο που σφόδρα επιθυμεί, με τις τόσες και τόσες επιστροφές. Ίσως αυτό να απεικονίζεται πιο ευδιάκριτα στην «Αποποίηση ευθυνών», όπου διαπιστώνει πως «… η ομορφιά σκοντάφτει στη θηριωδία του γήρατος…», ή στην «Ανάληψη ευθύνης», όπου: «… στο χειρουργείο όλα είναι άσπρα/ κι ο αναισθησιολόγος λιγάκι χλωμός/ενημερώνει τους συγγενείς του νεκρού/ ότι έξω άρχισε να ρίχνει   πυκνό χιόνι»!

 

Γιώργος Γκανέλης

 

Οι πολλαπλές και πολυποίκιλες αναφορές στο περιβάλλον του νοσοκομείου και των εγκαταστάσεών του, ίσως σε τελική ανάλυση να υπαινίσσονται και τον φόβο του θανάτου ο οποίος, ειρήσθω εν παρόδω, είναι σύμφυτος με την ανθρώπινη ύπαρξη, παρά τα όσα αμφιλεγόμενα και αντίθετα επ’ αυτού ομολογούνται ή δηλώνονται από τους περισσότερους, κατά καιρούς.  Στο «τεστ κοπώσεως» αναμένει να δει το ισοζύγιο ζωής, μετά  από  τις αναφορές στη βαριά ατμόσφαιρα χειρουργείου, ενώ στο «Εν αναμονή» κάνει λόγο για τσιμπήματα από βελόνες και κρεβάτια νοσοκομείου.

Αλλά μέσα στους στίχους του, ο Γκανέλης επιθυμεί να παρουσιάσει τον ιδιαίτερο κόσμο του και το σύμπαν που τον περιβάλλει στην καθημερινότητα, όχι μόνο αυτόν αλλά και τους συνανθρώπους του στην συγκεκριμένη εποχή και με τα τόσα πολλά και δύσκολα αντιμετωπίσιμα προβλήματα. Απ’ αυτά, δεν θα μπορούσε να λείπει το  θέμα του έρωτα, των δυσκολιών και των προβλημάτων του. Στο «Αν δε συμφωνείς μην το διαβάσεις», λέει χαρακτηριστικά:

 

«Ο έρωτας δεν είναι λεωφορείο

ν’ ανεβαίνει όποιος γουστάρει

δεν είναι παπούτσια ορειβασίας

να σκαρφαλώνεις στον ουρανό…»,

 

καταλήγοντας: «… είναι και ασύμφορο να ξεπουλιέσαι/για μια ξεβράκωτη πανσέληνο»! Ή σε ένα άλλο ποίημα,  «Τα δάχτυλα», όπου  επίσης συμπεραίνει πως: «… Δεν είναι εύκολη υπόθεση ο έρωτας/ακόμη κι αν βρεις το αντικλείδι του/ σε περιμένει στη γωνία ο αντίλαλος/ η διαφορετική μορφή της μοναξιάς/γιατί ο εαυτός σου είναι πάντα ένας…».

Μι ακόμα φιλότιμη προσπάθεια του Γιώργου Γκανέλη που έρχεται σε συνέχεια των προηγούμενων μα βασικό φόντο τα πάμπολλα και δύσκολα διαχειρίσιμα προβλήματα του καιρού μας με την γνωστή αγάπη του σε σουρεαλιστικές πινελιές.

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top