Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Οι αναπόφευκτες αναμνήσεις και τα μετατραυματικά μεταπολεμικά τους σύνδρομα
05/05/2020, 10:58 μμ

Οι αναπόφευκτες αναμνήσεις και τα μετατραυματικά μεταπολεμικά τους σύνδρομα

Του Γεωργίου Νικ. Σχορετσανίτη //

 

 

 

Καζούο Ισιγκούρο, «Αχνή θέα των λόφων». Μετάφραση: Αργυρώ Μαντόγλου. Εκδόσεις Ψυχογιός. 2018)

 

Αποτελεί το πρώτο μυθιστόρημα του Ιάπωνα συγγραφέα Καζούο Ισιγκούρο (Ναγκασάκι 1954- ), το οποίο, στην ουσία, εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1982. Όταν εκείνος γεννήθηκε, η κάποτε περήφανη χώρα του είχε υποστεί ανυπολόγιστες καταστροφές σε όλα τα επίπεδα, μέχρι στο τέλος να δεχτεί στα σπλάχνα της την ρίψη και την παρουσία των δύο πανίσχυρων βομβών και να απομείνουν   κάτω χαμηλά, ερείπια υλικά, ψυχικά και γενετικά για τη συνέχεια των δεκαετιών, πέρα από την εκατόμβη των νεκρών και των τραυματιών. «Υπάρχει μια νεαρή γυναίκα που βλέπω κάθε βδομάδα», λέει η κυρία Φουτζιβάρα κάπου στο μυθιστόρημα για τις συνήθειες των συμπατριωτών της. «… Πρέπει να είναι έξι ή επτά μηνών έγκυος. Τη βλέπω κάθε φορά που πηγαίνω στο νεκροταφείο. Δεν της έχω μιλήσει ποτέ, αλλά δείχνει τόσο λυπημένη καθώς στέκεται εκεί με τον άντρα της. Είναι ντροπή μια κοπέλα έγκυος με τον άντρα της να περνούν τις Κυριακές τους με τη σκέψη τους στους νεκρούς. Ξέρω πως το κάνουν από σεβασμό, ωστόσο, κατά τη γνώμη μου, είναι κρίμα. Θα έπρεπε να σκέφτονται το μέλλον». Συνήθειες, νοοτροπίες και παραδόσεις προπολεμικές και μεταπολεμικές βρίσκονται σκόρπιες στους χαρακτήρες του μυθιστορήματος.

Ο αφηγητής του βιβλίου, είναι η Ετσούκο, η οποία ατενίζει την «Αχνή Θέα των Λόφων» από το παράθυρο του σπιτιού της στο Ναγκασάκι μετά τον πυρηνικό όλεθρο και την γενικότερη προσπάθεια ανοικοδόμησης. Όλο το μυθιστόρημα, όμως, γράφεται παλινδρομώντας πίσω από το αγροτικό σπίτι όπου διαμένει στην Αγγλία, πλέον τώρα, και αφορά για το μεγαλύτερο τουλάχιστον μέρος στη χήρα Σατσίκο και την μικρή δύστροπη κόρη της, τη  Μαρίκο. Η δεκαετία του ’50 αφήνοντας πίσω την καταστροφή, χαρακτηριζόταν από ταχεία ανοικοδόμηση των καταστραμμένων σε μεγάλο βαθμό των πόλεων, με καινούργιες θέσεις εργασίας στο προσκήνιο, και με τους νέους της χώρας να εγκαταλείπουν σταδιακά τις παλιές κοινωνικές νόρμες και να προχωρούν μπροστά με διαφορετικό βηματισμό, τοποθετώντας τα δικά τους θεμέλια και κάνοντας νέα σχέδια για το προσωπικό τους μέλλον, αλλά και της χώρας τους. Η αφηγήτρια του βιβλίου, η Ετσούκο, είναι έγκυος στο πρώτο της παιδί και παντρεμένη με τον Τζίρο, που δραστηριοποιείται καθημερινά στις εργασίες μιας  αναπτυσσόμενης εταιρίας. Έχει την παλιά ιαπωνική νοοτροπία, εργάζεται για να προσφέρει στην οικογένεια του τα απαραίτητα υλικά αγαθά, ευρισκόμενος κάπως απόμακρα συναισθηματικά από την σύζυγό του. Ίσως η σχέση της Ετσούκο με τον πεθερό της να είναι μεγαλύτερη και πιο οικεία στη συζήτηση ανάμεσά τους και στην συμπεριφορά, τελικά, απ’ ότι με τον Τζίρο, για όσο φυσικά χρονικό διάστημα εκείνος βρίσκεται φιλοξενούμενος στο σπίτι τους.

Δίπλα στο σπίτι τους, κοντά στην όχθη του ποταμού που κυλά, υπάρχει έντονη ανοικοδόμηση και κάπου εκεί στη γειτονιά, μένει προσωρινά η χήρα Σατσίκο με την κόρη της, Μαρίκο. Οι συζητήσεις μεταξύ των δύο γυναικών πολλές και πολύωρες. Η Σατσίκο είναι ακόμα μία χήρα απ’ τον πόλεμο και η οποία αναζητά την τύχη της και το μέλλον της στον Αμερικανό Φρανκ, ένα άντρα τον οποίο οι αναγνώστες, όπως βεβαίως και η Ετσούκο,  γνωρίζουν μόνο από τα λεγόμενα της Σατσίκο που τον απεικονίζουν άπιστο, όχι συνετό, και ο οποίος της υπόσχεται να φύγουν σύντομα όλοι μαζί για την Αμερική.

 

Kazuo Ishiguro

 

Είναι κάτι παραπάνω από σίγουρο, ότι η μικρή Μαρίκο, έχει αναπτυγμένο το γνωστό μετατραυματικό σύνδρομο, με τη μητέρα της να βρίσκεται παντελώς ανήμπορη να το διαγνώσει ώστε να χειριστεί την κόρη της με τον πρέποντα και ενδεικνυόμενο, σε αυτές τις περιπτώσεις, τρόπο. Όμως το όλο κείμενο του βιβλίου δίνει περιορισμένα στοιχεία για την αιτία που η Ετσούκο εγκατέλειψε το Ναγκασάκι και τώρα βρίσκεται να διαμένει στην αγροτική Αγγλία μόνη, και με τη δεύτερη κόρη της να ζει στο Λονδίνο με φίλους της. Κάποια κεφάλαια του   μυθιστορήματος μας αφήνουν στο Ναγκασάκι με την Ετσούκο έγκυο στην πρώτη της κόρη, και αμέσως μετά μας μεταφέρουν στην Αγγλία με την αφηγήτρια σε μέση ηλικία, χήρα και με επώδυνο οικογενειακό παρελθόν.  Υπάρχουν ερωτήματα που έρχονται και ξαναέρχονται στο νου του αναγνώστη με τις ανάλογες φυσικά υποθέσεις. Κάποια ζητήματα έμειναν πίσω στη δεκαετία του ΄50 στην Ιαπωνία και κάποια καινούργια δημιουργήθηκαν στην Αγγλία της δεκαετίας του ΄70. Ορισμένες φορές η «αχνή» θέαση των αναμνήσεων ταξιδεύει από την Ιαπωνία στην Αγγλία. «Οι υστερικοί υποφέρουν κυρίως από τις αναμνήσεις, έλεγε μια εποχή ο πολύπειρος και πολλά υποψιασμένος Σίγκμουντ Φρόυντ, αλλά το θέμα του βιβλίου ανάγεται και τοποθετείται περισσότερο στο ερώτημα τι είναι εκείνο που οδηγεί στην υστερία, τη νεύρωση και την ψύχωση,  ή καλύτερα και πιο σωστά στο πολυσυζητημένο, στις σελίδες της Ψυχιατρικής, μετατραυματικό σύνδρομο! Κι’ αυτό γιατί όλοι μας μπορούμε να κλείσουμε τα μάτια μας στην παρούσα, την διαμορφωθείσα εκ νέου πραγματικότητα, αλλά δυστυχώς όχι και στις αναμνήσεις μας!

Ο συγγραφέας, γεννημένος στο Ναγκασάκι γρήγορα, και σε πολύ μικρή ηλικία, μετακόμισε και ζει πλέον στην καινούργια του πατρίδα, την Μεγάλη Βρεττανία. Σταδιακά το περιεχόμενο των βιβλίων του μετακινήθηκε από την μακρυνή χώρα του ανατέλλοντος ηλίου, αρχικά, στην καινούργια πραγματικότητα των Βρεττανικών Νησιών.  Το πρώτο του ετούτο μυθιστόρημα ακολούθησαν και άλλα σημαδιακά, όπως βεβαίως και το Βραβείο Νόμπελ που κέρδισε το 2017.

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top