Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Το αστυνομικό ήταν το πρόσχημα
11/06/2019, 11:15 μμ

Το αστυνομικό ήταν το πρόσχημα

Γράφει ο Γιάννης Παπαγιάννης //

 

Niklas Natt och Dag «1793: Τότε που βασίλευε η βία» Μετάφραση: Γρηγόρης Κονδύλης, Εκδόσεις Μεταίχμιο

 

Για να κάνεις επιτυχία με το όνομα Νίκλας Νατ οτς Νταγκ θα πρέπει να έχεις γράψει ένα πραγματικά καλό βιβλίο κι ο Σουηδός συγγραφέας με το δυσπρόφερτο όνομα (γεννημένος το 1979) το καταφέρνει και με το παραπάνω στο πρώτο του μυθιστόρημα. Ο τίτλος του βιβλίου είναι σκέτο 1793 αλλά επειδή το έτος αυτό δεν λέει τίποτα στους Έλληνες αναγνώστες οι εκδότες συμπλήρωσαν το Τότε που βασίλευε η βία. Υπότιτλος ο οποίος υποβαθμίζει ένα μυθιστόρημα το οποίο εμφανώς θέλει να κρατήσει μια ουδετερότητα όσον αφορά στην συναισθηματική φόρτιση που μπορεί να προσδώσει ένας τίτλος και να αποστασιοποιηθεί συναισθηματικά από τα γεγονότα που περιγράφει. Ένα μυθιστόρημα που ζητά από τον αναγνώστη να ξεκινήσει ανύποπτος, ανεπηρέαστος, χωρίς προαπαιτούμενα την ανάγνωση για να μπει στον κόσμο και τη φιλοσοφία του. Αν και το βιβλίο εντάσσεται στην κατηγορία του αστυνομικού, αποδεικνύει ότι για τα βιβλία δεν υπάρχει και δεν πρέπει να υπάρχει κατηγοριοποίηση, αφού η αστυνομική πλοκή είναι το τελευταίο πράγμα που θα απασχολήσει τον αναγνώστη. Ο κορμός της δράσης του μυθιστορήματος εξελίσσεται στην Σουηδία στο τέλος του 17ου αιώνα, λίγο μετά τη Γαλλική επανάσταση, εκτείνεται όμως και σε πολύ μεταγενέστερο χρόνο. Το 1793 λοιπόν, η βία βασιλεύει γι’ αυτούς που δεν στάθηκαν τυχεροί ή γι’ αυτούς που έκαναν μια λάθος επιλογή σε λάθος στιγμή και η φυσιολογική ζωή υπάρχει μόνο για μερικούς. Ίσως αυτή είναι η θέση του υφολογικά λαμπρού και ατμοσφαιρικού μυθιστορήματος κι ο λόγος που κινητοποιεί τον αναγνώστη: το γεγονός ότι μας υπενθυμίζει διαρκώς πόσο ευάλωτη είναι η ανθρώπινη ζωή, πόσο εύκολα μπορεί κάποιος να περάσει από την κάστα των ευνοούμενων κι ευνομούμενων στην τάξη των ταπεινών, των καταφρονεμένων, των κοινωνικών αποβλήτων, πόσο εύκολα μπορεί, τόσο σε μια αυταρχική όσο και σε μια «δημοκρατική» κοινωνία, να χάσει όλα όσα τον κάνουν να νιώθει άνθρωπος. Η ιστορία ξεκινάει με ένα ακρωτηριασμένο πτώμα που βρίσκεται σε μια λίμνη παραμορφωμένο, έχοντας χάσει κάθε ανθρώπινη μορφή κι υπόσταση και με τον αστυνόμο Σέσιλ Βίνκε που θα αναλάβει να διαχειριστεί την υπόθεση. Όμως το πτώμα δεν είναι το μόνο που έχει χάσει την ανθρώπινη υπόστασή του. Είναι κι όλα τα μέλη του ποινικού συστήματος, οι κατάδικοι, οι φύλακες, ο δήμιος. Είναι και τα μέλη της υψηλής κοινωνίας. Είναι κι ο ίδιος ο Σέσιλ Βινκε, ο οποίος είναι φυματικός και περιμένει τον θάνατό του. Είναι κι οι άλλοι φυλακισμένοι κι οι άλλοι φύλακες.  Όλοι αυτοί έχουν χάσει τα πάντα, έχουν χάσει την ανθρώπινη ιδιότητά τους. Το βιβλίο χωρίζεται σε τέσσερα μέρη. Η αρχιτεκτονική σύλληψη είναι ότι τα τρία πρώτα μέρη μοιάζουν μάλλον άσχετες μεταξύ τους και οι ήρωές τους συνδέονται στο τέταρτο μέρος, όπου πραγματοποιείται και η «αποκάλυψη», η λύση του μυστηρίου. Κάποιοι κριτικοί χαρακτήρισαν το βιβλίο ανελέητο, κάποιο άλλοι αναπάντεχο αριστούργημα και νομίζω ότι έχουν δίκιο. Αν και δεν έχει τίποτα καινούργιο να δώσει ούτε ως αστυνομικό θρίλερ ούτε ως ιστορικό μυθιστόρημα, εισβάλλει με τρόπο ανελέητο στην ψυχή του αναγνώστη και ξεσηκώνει πλήθος ερωτήματα. Επί της ουσίας πιστεύω ότι πρόκειται για ένα υπαρξιακό μυθιστόρημα που διαπραγματεύεται τα όρια του ανθρώπου από τον μη άνθρωπο, το πρόσκαιρο κάθε ευημερίας, το δράμα του τέλους και του θανάτου.

 

Niklas Natt och Dag

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top