Fractal

Θεμελιώδες κεφάλαιο

Γράφει ο Άγγελος Χαριάτης //

 

Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης «100+1 συνεντεύξεις για την ποίηση και την πεζογραφία», εκδ. Κυριακίδης

 

Ο Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης μάς έχει συνηθίσει να κινείται στο γίγνεσθαι της ελληνικής λογοτεχνίας από διαφορετικά πόστα. Πότε ως πεζογράφος, πότε ως ποιητής, πότε ως ερευνητής, πότε ως επιμελητής σειρών.

Όπως αποκαλύπτει στον πρόλογο του νέου του βιβλίου, με τον εύστοχο τίτλο 100+1 συνεντεύξεις για την ποίηση και την πεζογραφία, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κυριακίδη με ένα εξόχως μινιμαλιστικό-αφαιρετικό εξώφυλλο, είχε από τα μικρά του χρόνια ενδιαφέρον για τις συνεντεύξεις. Πράγματι, οι συνεντεύξεις, ειδικότερα εάν είναι εύστοχες οι ερωτήσεις, προσφέρουν στους ενδιαφερόμενους έναν απεριόριστο θησαυρό λέξεων, απόψεων, τάσεων και στάσεων. Αν οι ερωτώμενοι ανήκουν στον ευρύτερο πνευματικό κόσμο, δίνουν  την πιθανότητα και τη δυνατότητα να διευρύνει ο αναγνώστης τους ορίζοντές του.

Το βιβλίο είναι αφιερωμένο στους ποιητές και τους πεζογράφους του τόμου. Οι ποιητές απαντώνται σε τριάντα μία συνεντεύξεις και οι πεζογράφοι σε εβδομήντα. Είναι αδιανόητο να μην σταθείς σε ποιητές του αναστήματος του Τίτου Πατρίκιου ή του Μάνου Ελευθερίου. Δεν μπορείς να προσπεράσεις τον Ντίνο Σιώτη ή τον Γιώργο Χρονά ή τον Λουκά Αξελό ή τον Αντώνη Φωστίερη, οι οποίοι έχουν αφήσει ανεξίτηλα το στίγμα τους στον χώρο της λογοτεχνίας και των λογοτεχνικών εκδόσεων.

Ερωτά ο Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης τον Νάσο Βαγενά: «Διαβάζουμε συχνά στον τύπο για εργαστήρια μυθιστορήματος και επίσης ποίησης. Αλήθεια, διδάσκεται η ποίηση;». Κι ο Νάσος Βαγενάς απαντά: «Η ποίηση, η λογοτεχνία γενικά, δεν διδάσκεται. Ή έχεις το λογοτεχνικό ταλέντο ή δεν το έχεις – είναι χάρισμα φυσικό, το οποίο, βέβαια, χρειάζεται και να το αναπτύξει όποιος το έχει. Δεν θέλω να πω ότι τα μαθήματα “δημιουργικής γραφής”, τα οποία παρακολουθούν στις μέρες μας πολλοί –έχουν γίνει της μόδας– είναι εντελώς ανώφελα. Στους ταλαντούχους, δεν πιστεύω ότι προσφέρουν κάτι το σημαντικό. Αυτοί, βρίσκουν τον δρόμο μόνοι τους».

Ο Γιώργος Βέης μάς προτείνει ποιητές: Οβίδιο, Σαίξπηρ, Χέλντερλιν, Εμπειρίκο, όσο το δυνατόν περισσότερα Δημοτικά Τραγούδια, Κάλβο, Καβάφη, Σεφέρη, Μπασό, Γουάλας Στήβενς, Λι Τάι Πο, Μπόρχες, Πάουντ, Έλιοτ, Μποντλαίρ.

Σε άλλο σημείο, ο Χριστόφορος Λιοντάκης αναφέρει: «Η λύπη είναι αναπόσπαστο στοιχείο της ανθρώπινης ύπαρξης. Χωρίς αυτή, ο άνθρωπος δεν θα μπορούσε ν’ ανακαλύψει τις βαθύτερες πτυχές του εαυτού του, ν’ αποβάλει την έπαρσή του, να ταπεινωθεί και να κατανοήσει το νόημα της ύπαρξής του».

Ο Τίτος Πατρίκιος δίνει τη δική του οπτική στη σχέση ποίησης και εξουσίας: «Έτσι και στη σχέση ποίησης και εξουσίας, η εξουσία είναι πολλές φορές περισσότερο ανθεκτική, συντρίβει την ποίηση και τη λογοτεχνία. Άλλες φορές όμως η ποίηση και η λογοτεχνία είναι ανθεκτικότερες. Αν δει κανείς έπειτα από πενήντα χρόνια ποιος ήταν πιο ανθεκτικός, θα έλεγα ότι ήταν η ποίηση, γιατί πάρα πολλά πράγματα είναι εξουσιαστικά, εκείνα που χρόνια νομίζαμε αιώνια, κατέρρευσαν, ενώ η ποίηση των άλλων ποιητών, όπως και η δική μου, δεν κατέρρευσε».

Εστίασα την προσοχή μου στους ποιητές, θεωρώντας την ποίηση ως το θεμελιώδες κεφάλαιο στην ελληνική λογοτεχνία, χωρίς ασφαλώς να θελήσω να αδικήσω τους πεζογράφους.

Μέσα λοιπόν στους εβδομήντα πεζογράφους διακρίνουμε τους πιο σημαντικούς των τελευταίων ετών που, μέσα από τις εύστοχες ερωτήσεις τού Ελπιδοφόρου Ιντζέμπελη, αφήνουν το δικό τους στίγμα.

Είναι κάτι παραπάνω από προφανές πως, μέσα από τις συνεντεύξεις, ο αναγνώστης πληροφορείται για ένα σημαντικό μέρος της λογοτεχνικής δημιουργίας τους και, μέσω των αναφορών των βιβλίων τους, αποκτώντας επαρκή γνώση ―κι αν η επαρκής βάση είναι μια μεγαλεπίβολη έννοια― τουλάχιστον τη στέρεη βάση για περισσότερη  αναζήτηση.

Θεωρώ πως το συγκεκριμένο βιβλίο έχει τη θέση του στις βιβλιοθήκες μας, για παροντική αλλά και μελλοντική ανάγνωση.

 

Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης

 

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top