Fractal
Home / Βιβλιοκριτικές / Σε μορφή θεωρήματος
09/02/2021, 9:57 μμ

Σε μορφή θεωρήματος

Από τον Κωνσταντίνο Μπούρα // *

 

“Πολιτικές Μυθογένεσης. Τέχνη και Διανόηση στην Ευρωπαϊκή Πρωτοπορία”, Δημήτριος Γιατρομανωλάκης, εκδόσεις Ίκαρος, Αθήνα 2020, σελ. 152

 

Από τα πλέον πλούσια συμπυκνωμένα βιβλία σε μορφή θεωρήματος. Ο δι-επιστήμων (για να μην πω – ακόμη – πανεπιστήμων και παρεξηγηθώ), ο ερευνητής και εμβριθής μελετητής Δημήτριος Γιατρομανωλάκης, που επιμένει στο νι της αιτιατικής και στην γραφή του επιθέτου “κλασσικός” με δύο σίγμα, ο καταξιωμένος και πολυβραβευμένος ακαδημαϊκός Διδάσκαλος, που δεν έχει χρείαν σφύρας, ανασυνθέτει με τον δικό του μυθογενετικό τρόπο τον κόσμο και την ανθρώπινη κατάσταση ως “θέαμα”. Η αντίληψη του κόσμου ως θεάτρου και της ζωής στον πλανήτη Γαία ως “Θεία Κωμωδία” είναι βεβαίως προγενέστερη, όπως και όλα τα “κρυπτικά” γραπτά των μυστικιστών φιλοσόφων που αποκαλούνται συλλήβδην “προ-σωκρατικοί”.

Η διαρκής αναφορά στα διφορούμενα και σιβυλλικά σπαράγματα σκέψεων του Ηράκλειτου έτσι όπως αναχαράχτηκαν και ανά-μασήθηκαν μεταβολιζόμενα από ποιητές, καλλιτέχνες και διανοητές της στροφής του δέκατου ένατου αιώνα προς τον εικοστό, είναι και το leit-motiv και η διαρκής αναζήτηση μιας ολιστικής κοσμοθεωρίας, που θα συμπεριλάμβανε και την μανιχαϊστική μεταδιαφωτιστική νοησιαρχία μας και τον εκρηκτικό μεσογειακό διονυσιασμό μας και τις ακρότητες της κτηνώδους φύσεως, που ο Μινώταυρος ορθώς εκπροσωπεί καθήμενος στα γόνατα της Πασιφάης, της μητέρας του.

Ο θεός Πάνας, ο εξαγριωμένος αλλά και μειλίχιος Διόνυσος, ο κατακρεουργημένος από τις Ερινύες Οιδίποδας ως αποδιοπομπαίος τράγος και αρχετυπικός φαρμακός, παρελαύνουν από τις προσεκτικά διατυπωμένες και ελλειπτικές στη μαθηματική τους εκδίπλωση σελίδες αυτού του βιβλίου, που προσομοιάζει με τις καμπύλες Fibonacci, αφού η χρυσή τομή μεταξύ λόγου, δια-λόγου, παρά-λόγου, α-λόγου και αντί-λόγου έχει προ πολλού ευρεθεί και διευθετηθεί σε μια “ποιητική” εν πολλοίς αναδημιουργία, που βαφτίζεται “μυθογένεση”.

Απόδειξη της υπερβατικής μετεωρίσεως του συγγραφέα ανάμεσα από μυθικά τέρατα του Συλλογικού Ασυνείδητου και αιθέριες “δομές” της Πανανθρώπινης Φαιάς Ουσίας είναι το ιδιοφυές lapsus linguae τής σελίδας 119, όπου τα δύο συμπληρωματικά τμήματα μιας χρυσής τομής αναφέρονται ως “χρυσά τμήματα”, δίνοντας στην ποιητική αν-οικείωση τη δυνατότητα να εκφράσει το Άρρητο και να μεταδώσει συνεκδοχικώς το Ασύλληπτο [κι εδώ επιμένω στην αρχαιοπρεπή κατάληξη του επιρρήματος].

Με το πόνημά του αυτό ο διεθνούς βεληνεκούς και παγκοσμίου φήμης Καθηγητής Δημήτρης Γιατρομανωλάκης επιτυγχάνει την απόλυτη υπέρβαση της “ταυτιστικής λογικής” (κατά Κορνήλιον Καστοριάδην) και των όποιων διπολικών αντιθέσεων στις οποίες βύθισε τη Σκέψη μας ο Δυτικός Ρασιοναλισμός.

 

 

Ο Δημήτρης Γιατρομανωλάκης οπλισμένος με την ανωτάτη πολύπλευρη Παιδεία του και την άρτια αρχαιογνωσία του αναδεικνύεται εδώ σε σύγχρονο διανοητή με ποιητικές περγαμηνές αναξιοποίητες ακόμη. Ένας εν δυνάμει “Ποιητής” [με πι κεφαλαίο], ικανός να συγκεράσει την αναγκαία διπολική μεταμορφωσιμότητα τής Ύλης σε αρμονική ενοποίησή της με το Όλον, το Ά-Παν, εκεί που η Α-Λήθεια γίνεται συνώνυμη του Κάλλους και του Φάους του ομηρικού.

Σύμφωνα με τις σύγχρονες θεωρίες της Φυσικής των υποατομικών σωματιδίων και τις κοσμολογικές αντιλήψεις που προέκυψαν περί τα τέλη του εικοστού αιώνα η διαρκής αναμόχλευση άϋλων και ένυλων μορφών Φωτός, βρίσκουν στο βιβλίο αυτό την εναγώνια οριακή ενατένισή τους, αφού συναιρούν το σημείο εκείνο που καταλήγει η “Έννοια της Αγωνίας” κατά Σόρεν Κίρκεγκααρντ και η “Μετά-Φυσική” της Κβαντομηχανικής.

Στην δεκαετία που διανύουμε και αναμένεται η εμπορική αξιοποίηση των κβαντικών ηλεκτρονικών υπολογιστών, παγκόσμιοι διανοητές σαν τον Δημήτρη Γιατρομανωλάκη θα γεφυρώσουν τα κινήματα αμφισβήτησης που άνθισαν στις αρχές του εικοστού αιώνα με τα κινήματα αναθεωρημένου εκσυγχρονισμού που συνεπάγεται η τεχνολογική ομογενοποίησή μας (όσο κι αν ακούγεται αυτό σαν χρησμός Πυθίας).

“Έχουσιν γνώσιν οι φύλακες”. Και ο Καθηγητής Δημήτρης Γιατρομανωλάκης στέκεται πάνω από τον δεμένο στο κατάρτι Οδυσσέα όταν περνάει δίπλα στις Σειρήνες, όταν παλεύει με τα κοσμικά κύματα ανάμεσα στην Σκύλλα και στην Χάρυβδη.

Βιβλίο για πολλαπλές συνδημιουργικές αναγνώσεις από υπέρ-επαρκείς αναγνώστες τού μέλλοντος, που – βάσει της αέναης κυκλικότητας του συστρεφόμενου χωροχρόνου – μεταβολίζει πάντα το παρελθόν αποδίδοντάς του καινούργιες μορφές, που θα τις καταργήσει ο καιρός.

 

 

 

 

* O Δρ Κωνσταντίνος Μπούρας, ποιητής, θεατρολόγος και κριτικός  (www.konstantinosbouras.gr)

 

 

  • Μοιραστείτε το άρθρο:
Ετικέτες: , ,
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Back to Top